BBC Kültür eleştirmenleri Nicholas Barber ve Caryn James, 2023’ün öne çıkan 20 filmini seçti.
Saint Omer
Irk, sınıf ve annelik üzerine bu sert mizaçlı, yürek parçalayıcı drama, geçen sene Fransa adına Oscar’da yarıştı. Alice Diop’un belgesel deneyimini iyi bir şekilde kullandığı yapımda hikâye, Fransa’da bebeğini ölüme terk etmekle suçlanan Senegalli genç bir kadının gerçek hayattaki davasına dayanıyor. Filmin ilham kaynağı Fabienne Kabou’nun 2016’da Saint Omer’de görülen davasına bizzat katılan Diop, duruşmada geçen gerçek diyalogları da senaryoya eklemiş.
Kutsal Örümcek
Ali Abbasi’nin tüyler ürpertici filmi, 2000 ve 2001 yıllarında İran’ın kutsal şehri Meşhed’de 16 seks işçisini öldüren bir inşaatçının (Mehdi Bajestani) gerçek hikayesine dayanıyor. Başrolünde Zar Amir Ebrahimi’nin (Cannes’da en iyi kadın oyuncu ödülü sahibi) yer aldığı filmde kararlı gazeteci, ‘Kuzuların Sessizliği’ gibi seri katil filmlerinin bir parçasıymışçasına suçları araştırıyor.
Kibar Toplum
Nida Manzoor’un filmi, bir kültür çatışması komedisi ve korku öğeleri de içeren yılın en taze ve izlemesi en eğlenceli filmlerinden biri. Ria Khan, ablası Lena’yı yaklaşan evliliğinden kurtarması gerektiğine inanır. Arkadaşlarından yardım aldıktan sonra Ria, bağımsızlık ve kız kardeşlik adına tüm düğün soygunlarının en iddialısını gerçekleştirmeye çalışır.
Bir Boru Hattı Nasıl Patlatılır
Andreas Malm’ın kurgusal olmayan kitabından esinlenen, bu dayanılmaz gerilimlere sahip bağımsız film, Texas’ın batısındaki bir petrol boru hattını bombalamayı planlayan bir grup eko-aktivisti tanıtıyor. Hepsi kirlilikten, kurumsal hırslardan ve iklim krizinden zarar görmüş bu insanlar, bu eylemin mücadele edebilmelerinin tek yolu olduğuna inanmakta.
Başka Bir Hayatta
Celine Song’un hoş ve incelikli ilk uzun metrajlı filmi, türün klişelerini reddeden bir aşk hikâyesi.
Nora ve Hai Sung, birbirlerine derinden bağlı olan iki çocukluk arkadaşıdır. Ancak Nora’nın ailesinin Kore’den Kanada’ya göç etmesiyle birbirlerinden kopmak zorunda kalırlar. Birbirlerinden habersiz geçen yirmi yılın ardından kader onları New York’ta yeniden bir araya getirir. Birlikte geçirdikleri bir hafta boyunca aşkları ve geçmişleriyle yüzleşirler.
Suzume
rt bir yanındaki terk edilmiş kasabalardaki terk edilmiş kapıların başka bir boyuta açılan portallar olarak kullanılabileceğini keşfeden genç bir kızdır.
Gökyüzünün kızıla döndüğü, yerin titremeye başladığı Japonya’da felaket kapıdadır. Ülkesini kurtarma misyonunu kararlı bir genç olan Suzume üstlenir. Bütün ülkeye kaos getiren gizemli kapıları kapatmak, başkalarının göremediği doğaüstü güçleri görebilen kahramanımızın görevidir. Böylece, bütün ülkenin kaderinin bağlı olduğu tehlikeli bir yolculuğa çıkar.
Oppenheimer
Christopher Nolan son filmiyle tarihin akışını değiştiren atom bombasının yapılış hikayesini anlatıyor.
Film, merkeze fizikçi J. Robert Oppenheimer’ı koyuyor. Oppenheimer, 1942-1946 yılları arasında ABD’nin nükleer silah yapmak için kurduğu Manhattan Projesi’ne en çok katkıda bulunan isimlerden biriydi. Aynı zamanda bombaların fiziksel olarak monte edildiği Los Alamos Laboratuvarı’nın direktörüydü.
Bebek Servisi
Hirokazu Koreeda imzalı film, insanların anonim bir şekilde çocuklarını terk ettikleri bir tesiste çalışan Dongsu ile maddi olarak sıkıntıda olan Sanghyeon’un, buraya bırakılan bir bebeği yüksek bir meblağa satmak için çalmasıyla gelişen olayları anlatıyor.
Sanghyeon borçlarla boğuşurken Dongsu insanların anonim bir şekilde çocuklarını terk ettikleri bir tesiste çalışmaktadır. Yağmurlu bir günde terk edilen Woosung adında bir bebeği iyi bir fiyata satmak için çalarlar. Tüm bunlar olurken, dedektifler onları iş üstünde yakalamak için izlemektedir.
Bir Düşüşün Anatomisi
Bu yıl Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye kazanan Justine Triet’nin kocasını öldürmekle suçlanan bir yazar hakkındaki bu draması, parlak bir oksimoron. Asla bulunamayacak gerçekleri araştırırken bile dikkat çekici bir netlikle yapılmış bir film.
Sorgu (Reality)
Kimilerine göre halk kahramanı, kimilerine göre hain bir casus olan Reality Winner’in FBI tarafından sorgulandığı o bir saati konu alan film, çarpıntıyla izlenecek bir politik gerilim.
2017 yazında bir akşam FBI, Reality Winner’ın evine baskın yapar. Genç Winner yoga öğretmenliği yapmaktadır, orduda görev yapmıştır fakat asıl mesele, 2016 ABD seçimlerinde Rusya’nın müdahalesine ilişkin gizli bir raporu medyaya sızdırmış olmasıdır. Winner’ın FBI sorgusunun dökümünü birebir kullanan film aynı anda hem gergin hem sıradan, hem karanlık hem de komik ve bir o kadar da gerçekçi yapısıyla
gayet akıcı.
Dolunay Katilleri
Dünya prömiyeri 76’ncı Cannes Film Festivali’nde yapan, başrollerini Leonardo DiCaprio, Robert De Niro ve Lily Gladstone’nin paylaştığı film, 1920’lerde Oklahoma’da yaşadıkları bölgede petrol çıkmasıyla mensupları birer birer öldürülen yerli halkı ve FBI’ın soruşturmasını konu ediniyor.
Barbie
Barbie, yaşadığı dünyanın koşullarına uymayan bir kadındır. Yaşadığı dünyanın ‘mükemmel kadın’ imajına uzak olduğunu farkeden Barbie, yaşadığı fantastik dünyadan dışlanır ve kimsenin iletişim kurmak istemediği biri halini alır. Uyum sağlayabileceği bir dünya bulma umuduyla bizim yaşadığımız gerçek dünyaya bir yolculuğa çıkar. Bu yeni dünyada, onu kendi evinde dışlanmış kılan farklılıkları, onu özel kılan avantajlara dönüşür.
American Fiction
Yazar ve yönetmen Cord Jefferson, cesur ilk filminde, incelikli bir aile dramını, ırkçı klişelerin gösterişli ve komik bir hicviyle harmanlıyor.
Jeffrey Wright, kültürün durumundan tiksinen ve siyahların indirgeyici imajlarından bıkan bir romancı ve akademisyen olarak mükemmel dengeli bir performansla filmin temelini oluşturuyor. Ve her klişeye çanak tutan bir kitap yazarak öfkeyle kaleme aldığı alaycı üslubunun en çok satanlar listesine girmesini sağlıyor. Aynı zamanda, Leslie Uggams’ın dokunaklılık ve zarafetle canlandırdığı annesiyle ve Tracee Ellis Ross ve Sterling K Brown’ın mükemmel oyunculuklarla canlandırdığı kardeşleriyle uğraşıyor.
Yaratıcı
Yönetmenliğini ve senaristliğini Gareth Edwards’ın üstlendiği film, insanlığın yapay zekalı robotlara karşı hayatta kalma mücadelesi verdiği ve bir komandoya düşmanın nihai silahını yok etme görevinin verildiği çok yakın bir gelecekte geçiyor.
Origin
Ava DuVernay’in son derece ilgi çekici ve duygusal açıdan sarsıcı filmi Origin, milyonlarca Amerikalının şu anki yaşamlarının nasıl gayri resmi olarak nesiller boyu uzanan bir bölünmeler hiyerarşisi tarafından tanımlandığını anlatıyor.
The Holdovers
1970 Noel’i. Küskün bir genç Noel tatilini büyük yatılı okulunda arkadaşsız ve ailesiz geçirmek zorunda kalınca, ona bakmak huysuz öğretmeni ve aşçıya düşer. Senaristi David Hemingson’ın espriler ve renklerle dolu bu sıcak bayram komedisi Alexander Payne tarafından yönetiliyor.
All of Us Strangers
Film, kalbinizi önce ısıtacak, ardından da binbir parçaya bölecek. Londra’da oturduğu neredeyse bomboş binada Adam bir gece tesadüfen gizemli komşusu Harry ile karşılaşır. Adam’ın tekdüze yaşamı bu karşılaşma sonrası alt üst olur. Aralarında bir birliktelik filizlenir fakat anılarının hayaletleri Adam’ın peşini hiç bırakmaz.
Hüzün ve aşkı derinlemesine işleyen bu dokunaklı hayalet hikâyesi eleştirmenler tarafından “zamansız bir başyapıt; yılın en iyi filmlerinden biri” sözleriyle övülüyor.
Zavallılar
Sıradışı konuları filmlerinde işlemesiyle ünlü, sinemanın en ilgi çeken isimlerinden Yorgos Lanthimos’un son filmi aslında Alasdair Grey’in aynı isimli eserinden uyarlanan özgün bir Frankenstein hikayesi.
Venedik Film Festivali’nde ‘Altın Aslan’ı kazanan film, zeki ve sıradışı yöntemleriyle dikkat çeken bilim insanı Dr. Godwin Baxter tarafından hayata döndürülen genç bir kadın olan Bella Baxter’ın fantastik evrimini anlatıyor. Victoria döneminde, dünyayı kendi gözleriyle görmeye aç eksantrik bir feminist olan Bella Baxter’ı canlandıran Emma Stone performansıyla Venedik Film Festivali’nde sekiz dakika boyunca ayakta alkışlanmıştı.
Çocuk ve Balıkçıl
Büyük usta Hayao Miyazaki’nin on yıl aradan sonra sinemaya muhteşem dönüşünü temsil eden Çocuk ve Balıkçıl, İkinci Dünya Savaşı sırasında geçiyor ve küçük Mahito’yu izliyor.
Annesini kaybeden Mahito, alelacele babasının yanına taşraya taşınmak zorunda kalır. Burada terk edilmiş bir kulenin civarında oynar, gri bir balıkçıl kuşu sürekli karşısına çıkar. Kısa süre sonra hiçbir şeyin aslında göründüğü gibi olmadığını anlar. Büyümek ve yas tutmak hakkında derinlikli bu fantezi, Miyazaki’den beklediğimiz üzere muhteşem bir görsel dünya, olağanüstü renkler ve sürekli canlı tutulan gizemler içeriyor. Yedi yılda tamamlanan filmin tamamı 60 kişilik bir ekip tarafından elle çizildi.
Maestro
Bradley Cooper ilk yönetmenlik denemesi A Star Is Born’un ardından müzik dünyasındaki aşkı derinlemesine anlatan bir başka filmle, sadece kamera arkasına geçen bir aktör değil, kendi başına önemli bir yönetmen olduğunu kanıtlıyor.
Bu korkusuz aşk hikâyesi, bir müzik dehası olan Leonard Bernstein ile Felicia Montealegre Cohn Bernstein’ın ömür boyu süren karmaşık ilişkisini anlatıyor.
