Egeli Gazete’nin kamuoyuna duyurduğu Türkiye’de çok az alanda üreyen flamingoların yaşadığı, Tepeli Pelikanların kışı geçirdiği ve 289 farklı türden 127 bin kuşun bulunduğu İzmir Kuş Cenneti’nde, yer altına alınmayan elektrik telleri yüzünden kuş kayıpları tepkilere neden olmuştu.
Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi eski Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Sıkı, bu vahim durumu şöyle açıkladı:
“İzmir Kuş Cenneti’nde başta flamingolar olmak üzere elektrik tellerine çarpan kuşlar ölmeye devam ediyor. Flamingolardan başka; Tepeli Pelikan, Küçük Karabatak, Akdeniz Martısı, Küçük Beyaz Balıkçıl, Gümüş Martı, Üveyik ile Ötleğen gibi küçük kuşlar bile elektrik tellerine çarparak yaralanıyor ya da ölüyor. Oysa bu bölgenin; Doğal Sit Alanı ve Yaban Hayatı Koruma Sahası statüleri var. Ayrıca Ramsar Sözleşmesi kapsamında.”
CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel, konuyu TBMM gündemine taşıyarak Tarım Orman Bakanı’nın yanıtlaması için soru önergesi verdi.
Tarım ve Orman Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı önergeye verdiği cevapta “Kuşlar için tehdit ve risk oluşturan elektrik hatlarının/direklerinin tespit edilerek, uygun noktalarda izolasyon malzemeleri ve kuş yönlendiricilerinin kullanılmasını sağlamak” faaliyeti kapsamında çalışmalarımız devam etmektedir. Gerilim hatlarının yer altına alınması Bakanlığımız görev alanında yer almamakta olup, bu konuda yapılan çalışmalara, Bakanlığımız görev alanı içerisinde gerekli katkı sağlanmaktadır” denildi.
Bakanlığın İzmir Kuş Cenneti ile ilgili soru önergesine verdiği cevap şöyle:
Soru önergesinde bahsedildiği üzere söz konusu karar İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından alınmış bir karardır. Bu konu ile ilgili Bakanlığımıza herhangi bir bildirim yapılmamıştır.
Bakanlığımız, Doğa Koruma ve Milli Parklar 4. Bölge Müdürlüğüne bağlı İzmir İl Şube Müdürlüğümüz tarafından alanda düzenli olarak incelemeler yapılmakta olup tarafımıza bildirilen toplu kuş ölümü vakası yoktur. 2018 yılında onaylanan Gediz Deltası Sulak Alan Yönetim Planının birinci ideal hedefinin birinci uygulama hedefi kapsamında “Kuşlar için tehdit ve risk oluşturan elektrik hatlarının/direklerinin tespit edilerek, uygun noktalarda izolasyon malzemeleri ve kuş yönlendiricilerinin kullanılmasını sağlamak” faaliyeti kapsamında çalışmalarımız devam etmektedir.
Gerilim hatlarının yer altına alınması Bakanlığımız görev alanında yer almamakta olup, bu konuda yapılan çalışmalara, Bakanlığımız görev alanı içerisinde gerekli katkı sağlanmaktadır.
Sertel’in soru önergesi
289 farklı türden 127 bin kuşun yaşadığı İzmir Kuş Cenneti’ndeki ihmalkarlığın nadir bulunan kuşların elektrik tellerine çarparak ölmesine neden olduğunu vurgulayan Atila Sertel, 2 milyon liralık maliyetten kaçınıldığı için kuş ölümlerine seyirci kalındığını söyledi. Sertel, Tarım ve Orman Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın olaya el atarak gerekli girişimi ve yatırımı yapması gerektiğini dile getirdi.
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ile Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle ayrı ayrı soru önergesi veren CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel, bakanlıkların bir an önce harekete geçmesi gerektiğini söyledi.
“YASAL ENGEL YOK”
Kuş ölümlerine neden olan gerilim hatlarının yer altına alınması konusunda yasal bir engel bulunmadığını ifade eden Atila Sertel, şunları söyledi:
“Türkiye’de çok az alanda üreyen flamingoların yaşadığı, Tepeli Pelikanların kışı geçirdiği ve 289 farklı türden 127 bin kuşun bulunduğu İzmir Kuş Cenneti’nde toplu kayıplar yaşanıyor maalesef. Başta flamingolar olmak üzere elektrik tellerine çarpan kuşlar ölmeye devam ediyor. İzmir’in doğa harikası bu bölgesinde flamingolardan başka; Tepeli Pelikan, Küçük Karabatak, Akdeniz Martısı, Küçük Beyaz Balıkçıl, Gümüş Martı, Üveyik ile Ötleğen gibi çok sayıda kuş yaşıyor. Kuş Profesörü olarak da bilinen Mehmet Sıkı hocamız, elektrik tellerinin yer altına alınması ve bu ölümleri seyirci kalınmaması adına yıllardır mücadele veriyor. Onun mücadelesini biz de Meclis’e taşıdık. Yasal bir engel olmamasına rağmen maliyeti 2 milyon lira olan bu yatırımı kimse yapmıyor. İlgili kurum ve kuruluşlar bu olaya bir an önce müdahil olmalı ve derhal gereğini yapmalı.”
Kuş Profesörü gündeme getirdi
Türkiye’de çok az alanda üreyen flamingoların yaşadığı, Tepeli Pelikanların kışı geçirdiği ve 289 farklı türden 127 bin kuşun bulunduğu İzmir Kuş Cenneti’nde toplu kayıpların yaşandığı belirtildi.
Toplu kayıpların nedeni olarak da alandaki kuşların elektrik akımına kapılması gösterildi.
Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi eski Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Sıkı, bu vahim durumu şöyle açıkladı:
“İzmir Kuş Cenneti’nde başta flamingolar olmak üzere elektrik tellerine çarpan kuşlar ölmeye devam ediyor. Flamingolardan başka; Tepeli Pelikan, Küçük Karabatak, Akdeniz Martısı, Küçük Beyaz Balıkçıl, Gümüş Martı, Üveyik ile Ötleğen gibi küçük kuşlar bile elektrik tellerine çarparak yaralanıyor ya da ölüyor. Oysa bu bölgenin; Doğal Sit Alanı ve Yaban Hayatı Koruma Sahası statüleri var. Ayrıca Ramsar Sözleşmesi kapsamında.
Ama buna rağmen kuş ölümlerine seyirci kalınıyor. Bu tehlikeye dikkat çekmek için ve tedbir alınmasını sağlamak içini 2015 yılında Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi olarak; Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne resmi yazı yazdık. Başvurumuz sonunda 2016 yılında Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü İzmir II Numaralı Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu 23.02.2016 tarihinde 298 sayılı kararını aldı. Bu kararda; İzmir Kuş Cenneti’nde yol boyunca uzanan gerilim hattının ilgili kurum ve kuruluşların denetimi altına yer atına alınmasında bir sakıncanın olmadığı belirtildi.”
SİT Kurulu kararı uygulanmıyor
Bu kararı uygulanması için ilgili yerlere gönderdiklerini ancak toplam uzunluğu 8 kilometre olan hatta herhangi bir çalışma yapılmadığını vurgulayan Prof. Sıkı şu bilgileri verdi:
“Elektrik tellerinin yer altına alınmasını uygun gören 298 sayılı karar; 2863 (3386) sayılı SİT Kanunu’nun 57. maddesinin ilgili bendi gereği bütün kurumları bağlayıcı niteliktedir. Çünkü “Kamu Kurum ve Kuruluşları (Belediyeler dahil) ile Gerçek ve Tüzel Kişiler Koruma Kurullarının kararlarına uymak zorundadır. Buna rağmen Kuş Cenneti’ndeki kuşlar ilgililerin ilgisizliği nedeniyle her gün yaralanmaya ve ölmeye devam ediyor. Uluslararası Paris, Bern ve Ramsar Sözleşmeleri ile korumak zorunda olduğumuz İzmir Kuş Cenneti sulak alanında kuş ölümlerinin önüne geçmek için ilgili tüm kurumların yasa gereği el ele verip Koruma Kurulu kararını en kısa zamanda yerine getirmelidir.
Aksi takdirde konu ile ilgili ve gereği için kurul kararının gönderildiği 6 kurumu 2863 sayılı Sit Kanununa muhalefetten Menemen Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunacağım. Sadece iki milyon lira harcanarak halledilecek bir konu ihmal ediliyor” dedi.
