Acil Tıp, Aile Hekimliği ve Afet Tıbbı Uzmanı Dr. Ülkümen Rodoplu, hava sıcaklığının giderek yükseldiği bugünlerde sağlık için uyarılarda bulundu. Özellikle ileri yaştakiler, kanser tedavisi görenler, kronik hastalığı bulunanların sıcak havada dışarı çıkmaması gerektiğini söyleyen Dr. Rodoplu, sağlıklı bireylerin de “terleme” detayına dikkat etmesini istedi.
Ülkümen Rodoplu, sıcak çarpmasının her yaş grubu için tehlike anlamına geldiğini dile getirerek, “Genç ve sağlıklı bireylerin de sıcak nedeniyle kalp krizi başta olmak üzere beyin kanaması, inme ve akut başlayan kalp yetmezliği gibi sorunlar yaşayabildiğini görüyoruz” dedi.
Sokakta çalışmak zorunda kalanların ya da “ben gencim, sağlıklıyım, bana bir şey olmaz” düşüncesiyle güneşin dik geldiği saatlerde açık alanlarda bulunanların sıcak çarpmasıyla karşılaşabildiğini aktaran Rodoplu, şöyle konuştu:
“Güneşin tepeden geldiği saatlerde efor harcamak zorunda kalanlar, belediye işçilerinin tamamı, açık alanda çalışan polisler, trafik polisleri, bir yerden bir yere hareket halinde olan, mal taşıyan, kuryede çalışan çocuklar, motorun üstünde gençler zamana karşı yarışıyor. Sıcak havalarda Acil Servis’e geldiklerin görüyoruz, mesela kurye olanlar kaza yapıyor. Biz kaza sebebinin dikkatsizlik olduğunu düşünüyoruz. Ama işi derinlemesine araştırdığımızda sıcak nedeniyle olduğunu anlayabiliyoruz. Sıcak çarpmasının başlangıcında halsizlik, yorgunluk, baş dönmesi oluyor. Vücut şöyle belirti veriyor. Diliniz, damağınız kuruyor. Su ihtiyacımız başlıyor. Su bulamadıysak o giderek işte baş ağrısı, bulanık görmeye yol açıyor. Bir süre sonra bulanık görme, dikkat dağılması, konsantrasyon bozulması yaşanıyor. Bu da kazaya yol açıyor.”
Terlemiyorsanız dikkat!
Dr. Rodoplu, sıcak çarpmasının ölümcül sonuçları olduğunu belirterek, “Bugünlerdeki en önemli sağlık sorunu sıcak çarpması. Ölüm sebebi kalp krizi, beyin kanaması, akciğer yetmezliği olabilir ama ana sebep sıcak çarpması” dedi.
Halsizlik, yorgunluk ve bulanık görme gibi belirtilerin sıcak çarpması konusunda haberci olabildiğini ifade eden Rodoplu, terlememe durumunun da bir başka ipucu olduğunu anlattı.
Rodoplu, insanın sahip olduğu terleme yeteneğinin koruyucu özelliği bulunduğuna işaret ederek şöyle konuştu:
“Bizim terleme yeteneğimiz var. Bedenimizi bir derece soğutur. Dolayısıyla terleyebiliyorsanız sorun yok. Önce onu hatırlatalım. Ama terleyebilmeniz için mutlaka su almanız lazım. Bütün problem sıcak çarpmasında terleme mekanizması bozulduğunda başlıyor. Dilimiz, damağımız kuruyor diyelim ki idrara çıkmamız duruyor. Mesela sıvı kaybımız varsa idrar rengimiz koyudur. Koyu işiyorsak eğer vücudun sıvıya ihtiyacı var demektir. Baş ağrısı olur, özellikle göz üzerinde başlayan baş ağrıları olur. Biz hep böyle gerilim ağrısı gibi düşünürüz ama sıcak ve susuzluktan kaynaklanabilir. Vücutta az su olunca terleme mekanizması bozuluyor. Yani vücudun kendisini soğutma yeteneği iflas ediyor. İşte bu çok tehlikeli bir nokta. Bu noktadan itibaren yapılacak bir şey var. Kişiyi acil servise yetiştirmek, 112’yi aramak.”
“Bilinci tam değilse su vermeyin”
Rodoplu, çay ve kahve tüketiminin su gereksinimini tam olarak gideremeyeceğini dile getirdi.
Sıcaktan bunalan bireylerin gölge ve serin bir alanda dinlenmesi gerektiğini vurgulayan Rodoplu, yapılması gerekenleri şöyle anlattı:
“Sıcaktan bunalan birine yapacağımız ilk gönüllü yardım su vermek olabilir. Ama orada da şu detayı açıklayalım. Hangi sebeple olursa sıcak çarpması veya işte evde yatalak yakınımız var diyelim. Sıcak çarpması şüphesi oluştuğunda bu kişiye sakın bardakla zorla su içirmeye çalışmayın. O kişi bu bardağı, bu kupayı kendi eliyle tutup eli titrese bile tutup ağzına götürüp su içmeli. Bu hareketi yapabiliyorsa verin. Asla yarı baygın birine, bilinci tam olmayan, bardağı tutamayan birine ağızdan sakın su vermeyin. Yoksa problemi kötüleştirirsiniz. O su yanlış yere gider. Nefes yoluna gider. O suyun zararı olur. Kişinin bilinci yerinde olacak. Eğer bardağı tutamıyorsa mutlaka 112’yi arayın ve o kişiyi Acil Servis’e ulaştırın.”
