İzmir Büyükşehir Belediyesi 2020 yılında kent ekonomisine güç kazandırmak ve tarımsal üretimi arttırmak için önemli projelere imza attı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in “Başka Bir Tarım Mümkün” vizyonu doğrultusunda çiftçi ve üretici tohumdan fidana makinadan kaliteli yeme kadar her alanda desteklendi. Başkan Soyer, tarım alanındaki vizyonunu “yerli tohuma ve yerli hayvan ırklarına sahip çıkmak, ürünleri işleyerek katma değerini yükseltmek, üreticiyi kooperatifleştirmeye teşvik etmek ve ürünü ulusal ve uluslararası piyasada pazarlamak” şeklinde dört temel ilkeye dayandırıyor.
Manda yetiştiriciliği canlandırılıyor
Kaybolmaya yüz tutmuş yerli tohum karakılçık buğdayını İzmir’in bereketli topraklarıyla yeniden buluşturan İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2020 yılında 13 ilçede bin dekara yakın karakılçık buğdayının ekimini yaptı. Büyükşehir sadece İzmir’de değil Türkiye’nin farklı il ve ilçelerinde, ayrıca Kıbrıs’ta yerel tohum çalışmalarına destek vermeye de devam ediyor.
Selçuk, Bergama, Kınık ve Tire’de 134 yerli ırk Anadolu mandası dağıtan Büyükşehir, yok olmaya yüz tutan manda yetiştiriciliğini canlandırıp İzmir mozerellası yapmak ve bu peyniri dünya markası haline getirmek için çalışmalarını hızlandırdı. 2020 yılında Torbalı ve Kiraz’da ise 419’u yerli Sakız ırkı olmak üzere 509 küçükbaş hayvan dağıtıldı.
Yem desteği projesi başlatıldı
Büyükşehir, 2020 yılında üreticinin girdi maliyetlerini azaltmak için yem desteği projesini de devreye aldı. Aliağa, Buca, Bornova, Kınık ve Kiraz’da yaklaşık 250 bin kilo kuzu büyütme ve süt yemi dağıtıldı. İklim dostu yem bitkisi ekiminin teşvik edilmesi için Beydağ ve Bergama ilçelerinde 118 köylü ve çiftçiye macar fiğ, yem bezelyesi ve süt otu tohumu desteği sağlandı, yaklaşık bin dekarlık alanda iklim dostu yem bitkisi üretimi başladı.
Üretici kooperatiflerinden yapılan alım 130 milyon lirayı aştı
Süt işleme tesisi, mandıra ve kavurma tesisi yatırım çalışmalarını sürdüren İzmir Büyükşehir Belediyesi 2020 yılında bal, zeytin, süt ürünleri, fidan, çiçek, bezelye, bakla, enginar gibi kent ihtiyaçlarını üretici kooperatiflerinden tedarik etmeyi sürdürdü. Ürün alım sözleşmesi imzalanan kooperatif sayısı arttı, ürün yelpazesi genişledi. Üretici kooperatiflerinden bu yıl yapılan alımların bedeli 130 milyon lirayı aştı.
160 bin çocuğa süt
“Süt Kuzusu” projesi ile kentte süt ve hayvancılık faaliyetlerine önemli destekler sağlayan Büyükşehir, 2020 yılında projeyi kentin 30 ilçesinde yaygınlaştırdı. Böylece yıl içerisinde 160 bin çocuğa 13 milyon litreye yakın süt dağıtımı yapıldı. Süt üreticilerine ise 65 milyonluk destek sağlandı.
Tarım makineleri hibe edildi
2020 yılında üretici kooperatiflerinin üretim altyapısı da güçlendirildi. Üretici kooperatiflerine süt soğutma tankları ve modern tarım makinaları hibe edildi. 16 ilçede kurulu ortak makina parkları bünyesinde yer alan araç, gereç ve tarım makinaları ile köylü ve çiftçinin mekanizasyon ihtiyaçları giderildi.
İki Halkın Bakkalı daha geliyor
Başkan Soyer’in üretici ve tüketiciyi aracısız buluşturma hedefiyle Kadifekale ve Kültürpark’ta açtığı yerel üretici pazarlarının üçüncüsü Eylül ayında Buca’da kuruldu. Kooperatifler aracılığıyla üretilen ürünleri yurttaşlarla buluşturma hedefiyle başlatılan Halkın Bakkalı projesi ise 2020 yılında altı şubeye ulaştı. İlki Kemeraltı’nda açılan, ardından Gültepe, Bayraklı, Karşıyaka, Menemen ve Buca’ya ulaşan Halkın Bakkalı, Türkiye’nin çeşitli şehirlerinden 26 kooperatifin ürettiği yaklaşık 300 çeşit ürünü İzmirlilerle buluşturdu. Halkın Bakkalı, pandemi ve deprem sürecinde ihtiyaç paketleri satışına olanak sağlayarak destek olunması gereken yurttaşlarla onlara yardım etmek isteyenleri de buluşturdu. Büyükşehir, 2020 yılında Bornova Erzene ve Doğanlar’da iki Halkın Bakkalı şubesi daha açmak üzere hazırlıklarını da tamamlamak üzere.
Terra Madre Anatolia
2022 yılında İzmir’de düzenlenecek Terra Madre Anatolia etkinliğine hazırlık çalışmaları kapsamında yerli üretimle ilgili farkındalık çalışmaları başladı. Halkın Bakkalı, İzmir Köy Koop Birliği, Slow Food, Türkiye Aşçılar Federasyonu ve İzmir Aşçılar Derneği ile işbirliği yapılarak “Yerliyse Yeriz” sloganıyla üretici pazarlarında stant kuruldu. Buğdaydan sebzeye yerli tohumlardan elde edilen ürünlerle üretilen tarhana ikram olarak sunularak yerli üretim ve tüketimin önemine dikkat çekildi.
Ürün alım merkezleri kuruluyor
Büyükşehir, üretici kooperatiflerinden temin ettiği ürünleri daha hızlı şekilde Halkın Bakkalı şubelerine ulaştırmak için kentin kırsalla buluştuğu belirli noktalara ürün alım merkezleri kurma projesini de başlattı. Merkezlerden ilki Ekim ayında Tire’de açıldı. Tesis bünyesindeki soğuk hava deposu, elektronik kantar ve ürün boylama üniteleri ile hizmet vermeye başladı.
Yeni üretim alanları
Büyükşehir salep, nergis ve lavanta yetiştiriciliği yapmak isteyen üreticilere fide, çiçek soğanı ve zirai danışmanlık hizmeti sağlayarak yok olmaya yüz tutmuş türler için kentte yeni üretim alanları yarattı. Karaburun ve Mordoğan’da 120 bin nergis çiçeği soğanı, Tire ve Urla’da 100 bin salep yumrusu, Kemalpaşa’da 5 bin adet lavanta fidesi dağıtıldı. 2020 yılı içerisinde 17 bin köylü ve çiftçiye kooperatiflerden temin edilen 17 farklı çeşitten 363 bin zeytin ve meyve fidanı desteği sağlayan Büyükşehir, 595 köylü ve çiftçiye 3 bin 570 arı kovanı ile arıcılık malzemesi de dağıttı.
Tarımsal sulama yatırımları hız kazandı
Her geçen gün daha da azalan su kaynaklarının daha verimli kullanılması amacıyla tarımsal sulama yatırımlarına hız veren İzmir Büyükşehir Belediyesi, Menemen, Menderes ve Ödemiş’te üç sulama kooperatifinin tarımsal sulama altyapısını modernize etti. Ödemiş Yılanlı Sulama Tesisine yüksek kapasiteli su depolama havuzları kuran Büyükşehir, bin metre uzunluğundaki toprak kanallı sulama sistemini de kapalı devreye dönüştürerek sulama hattında yaşanan su kayıplarını önledi.
Yaklaşık iki bin dekar tarım arazisine sulama suyu temin eden Seferihisar Ulamış (Ağalardere) Sulama Göleti Damla Sulama Tesisi ana isale hattını yenileyen Büyükşehir Belediyesi, tam otomatik filtre sistemiyle modernize ettiği sulama hattı üzerinde su kayıplarını önleyen uzun ömürlü bir sulama sistemi de kurdu.
67 bin metre sulama hattına sahip olacak Dikili Yahşibey sulama şebekesi hattının yapımına ilişkin projeyi de bu yıl ihale eden Büyükşehir, yaklaşık 6 bin dekarlık tarım arazisine kapalı sistem sulama altyapısı kuracak.
2020 yılında aynı zamanda 12 adet yeni hayvan içme suyu göletinin yapımı ve 43 adet hayvan içme suyu göletinin temizlik ve genişletme çalışmaları tamamlandı.
Çiftçi eğitimleri yapıldı
Köy-Koop İzmir Birliği, İzmir Veteriner Hekimleri Odası ve Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi işbirliğinde “Çiftçi Eğitimi Projesi”ni hayata geçiren İzmir Büyükşehir Belediyesi, pandemi döneminde üreticiye verdiği hasat desteğiyle de konuşuldu. Başkan Tunç Soyer’in pandemi döneminde “Üreticinin ürünü dalında kalmasın” diyerek başlattığı gönüllü meyve ve enginar hasadı programı sayesinde Kemalpaşa ve Urla’da 459 tarım gönüllüsü 95 üreticinin bahçesinde kiraz ve enginar hasadına katılarak çiftçiye destek oldu.
Zararlılarla mücadele
Bayındır, Foça ve Karaburun’da 495 zeytin ve narenciye üreticisine zararlı ve hastalıklara karşı mücadelede kullanılmak amacıyla DAP, bordo bulamacı, feromon ile binlerce kitle yakalama tuzağı dağıtan Büyükşehir, çevre ve halk sağlığına ciddi tehditler içeren zirai ilaç ambalaj atıklarının toplanması projesine Menderes’ten başladı. Büyükşehir, atıkları üreticilerden toplayarak yeniden ekonomiye kazandıracak. Böylece hem tarım alanları ve su havzaları korunacak hem de bilinçli tarımsal üretim teşvik edilecek.
Fıstık çamı için
Toprak analiz laboratuvarında yıl boyunca bine yakın analiz yapan Büyükşehir, Bergama Kozak Yaylası’nın başlıca geçim kaynağı olan fıstık çamında yaşanan verim düşüklüğüne çözüm üretmek amacıyla 2020 yılında çalışmalarını hızlandırdı. Türkiye Ormancılar Derneği ile protokol imzalayan ve bölgeye ikişer adet hava kalitesi ölçüm ile meteoroloji istasyonu kuran Büyükşehir, izleme ve ölçme çalışmalarını başlattı.
Balıkçı teknelerine malzeme desteği
2020 yılında yeni bir uygulamanın adımı daha atıldı. Su ürünleri kooperatiflerine kayıtlı balıkçı teknelerine yönelik malzeme desteği içeren proje Kasım ayında İzmir Büyükşehir Meclisi’nde görüşülerek karara bağlandı. Tekne bakım ve koruma malzemesi desteği 2021 yılında başlayacak.