CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun hafta sonu İzmir’de kamuoyuna duyurduğu Üçyol-Buca Metro Hattı Projesi kredi anlaşmasının detayları açıklandı.
Kılıçdaroğlu’nun, daha uygun faiz ve vade koşullarıyla dış borçlanma yapan İzmir Büyükşehir Belediyesinin, Hazine ve Maliye Bakanlığına göre daha güvenilir olduğunu söylemesiyle başlayan tartışmalar sürüyor.
Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ödediği faizin yarısı kadar faizle İzmir Büyükşehir Belediyesi borçlanabiliyor. Hazine’nin en son aldığı borç dolayısıyla ödedikleri faiz yüzde 5-6 civarında. Ama İzmir Büyükşehir Belediyesi 1 milyar 70 milyon avroluk borçlanmayı yüzde 3 ile yaptı” açıklamasının ardından Hazine ve Maliye Bakanlığından yalanlama geldi.
Bakanlık açıklamasında “CHP Genel Başkanı’nın Hazine’nin tahvil ihracı ile uluslararası finansman kuruluşlarından proje kredisi sağlanması arasında ayrımı bilmediği görülmektedir” ifadeleri kullanıldı.
İzmir Büyükşehir Belediyesinden yanıt geldi
Hazine ve Maliye Bakanlığı açıklaması ve medyada yer alan bazı haberler üzerine İzmir Büyükşehir Belediyesi dış borçlanma detaylarının da yer aldığı şu açıklamayı yaptı:
“İzmir Büyükşehir Belediyesine ait Üçyol-Buca HRS Hattı projesi 10.07.2019 tarihli ve 24776198-903.02-48 sayılı Cumhurbaşkanlığı Oluru ile uygun görülen Yatırım Programı Revizyon Cetveli’nde yer almıştır. 2020 yılı yıllık yatırım programında da ilgili projeye yer verilmiştir.
2021 Yılı Yatırım Programı’nda da 2019E06-135625 proje numarasıyla yer alan Üçyol-Buca HRS Hattı Projesi’nin toplam proje tutarı, 9.684.217.400,00 TL – (1.140.446.723,82 Euro, 05.02.2021 günü saat 15.30’da belirlenen gösterge niteliğindeki Euro satış kuru 1 Euro: 8,4916 TL), toplam dış kredi tutarı ise 8.447.107.120,00 TL – (994.760.365,53 Euro) olarak belirlenmiştir.
Söz konusu proje için Hazine garantisi olmaksızın Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ile 06.12.2019 tarihinde 80 Milyon Euro tutarında yetkilendirme mektubu imzalanmış olup, yapılan görüşmeler neticesinde EBRD finansman desteği 125 Milyon Euro’ya yükseltilmiştir.
İlgili proje kapsamında ayrıca AIIB (Asya Altyapı Yatırım Bankası) 125 Milyon Euro, AFD (Fransız Kalkınma Ajansı) 125 Milyon Euro ve BSTDB (Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası) de 115 Milyon Euro tutarında dış finansman sağlama taahhüdünde bulunmuş olup, ilgili kuruluşlarla yetkilendirme mektupları imzalanma aşamasına gelinmiştir.
EBRD yetki mektubu kapsamında proje finansmanının faiz oranı, 6 aylık EURIBOR + yüzde 3.20 olup, vadesi 4 yıl anapara geri ödemesiz dönem dahil toplam 12 yıl olarak belirlenmiştir. Diğer finansman kuruluşları ile yapılan görüşmelerde faiz oranı ve vadenin EBRD göstergeleri ile benzer olması öngörülmektedir.
Avrupa Birliği satın alma politikaları ve prosedürleri kapsamında tüm dünyaya açık olarak yapılacak olan Üçyol-Buca HRS Hattı Projesi İhale İlanı, projenin bir an önce başlaması için büyük önem arz etmektedir. Bu doğrultuda Üçyol-Buca HRS Hattı Projesi kapsamında, 15 Şubat 2021 tarihinde EBRD web sitesinde ihale ilanı yayımlanacaktır. İhale süreci sonuçlanana (yaklaşık 7 ay) kadar yukarıda belirtilen kreditör kuruluşlar ile dış finansman sözleşmesi imzalanması planlanmaktadır.
Kredi kullanımları, yapım işlerinin ilerlemesi paralelinde hak ediş bazında yapılacaktır. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 20.01.2021 tarihinde 10 yıl vadeli 1.75 milyar dolar tutarında Eurobond’unun yatırımcıya getirisinin yüzde 5.95; beş yıl vadeli 1.75 milyar dolar tutarında Eurobond’unun yatırımcıya getirisinin ise yüzde 4.90 olduğu görülmektedir. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 25.11.2020 tarihinde, 15 Ocak 2031 vadeli 2.25 milyar dolar tutarında Eurobondu’nun yatırımcıya getirisi ise yüzde 6 olmuştur.
Belediyelerin dış finansman sağlayabilmesi için ilgili projenin öncelikle Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından uygun bulunarak yıllık yatırım programına alınması, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından dış borçlanma kapsamında uygun görüş verilmesi gerekmektedir. İlgili yatırım programına alınabilecek borçlanmanın konusunu yalnızca altyapı projeleri oluşturabilmektedir.
Belediyemiz, proje kredisi kapsamının dışında yasal olarak dış finansman sağlayamamaktadır. 2033 yılına kadar vadeli proje finansmanları maliyetlerinin, ihraç kredileri ile karşılaştırılması gösterge niteliğindedir. Belediyemizin borçlanma yaparken tek hedefi, “kamu yararı doğrultusunda” en uygun faiz ve en uzun vadeli proje finansmanı sağlamaktır.
T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Kamu Borç Yönetim Raporu’nda, 2020 yılında Türkiye’de İzmir Büyükşehir Belediyesi (125 Milyon Euro), İZSU Genel Müdürlüğü (49.8 milyon Euro) olmak üzere toplam 174.8 milyon Euro; İstanbul Büyükşehir Belediyesi (580 Milyon USD ve 22.3 milyon Euro) ve az bir tutarda kredi sağlayan (4.7 milyon Euro) Manisa Büyükşehir Belediyesi dışında dış finansman sağlayan başka bir belediyenin olmadığı görülmektedir.
Belediyemizin dış borçlanmaları Hazine garantisiz olup, borçlanma yapılırken hiçbir teminat, temlik veya kefalet gösterilmemektedir. 2011 yılından bu yana kamu kurumları Hazine garantisi altında borçlanma yapamamakta olup, Hazine garantisinin verilmesi durumunda daha düşük maliyetlerle borçlanma yapılabileceği düşünülmektedir.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, kentin yararını gözeterek, büyük yatırım ve projelerin hayata geçmesi için tüm kamu kurumlarıyla, uyum içinde çalışmaya devam edecektir.
Saygılarımızla kamuoyunun bilgisine sunarız.”
