Çocuğu kardeşe hazırlamak çoğu zaman ebeveynleri korkutan bir dönemdir. Çocuğunuzun yaşayacağı kıskançlıklar, size zorlu bir süreç yaşatabilir. Fakat dikkat edeceğiniz küçük ayrıntılarla bu dönemi daha iyi yönetebilirsiniz.
İnsanın doğasında var olan kıskançlık duygusu, çocuklarda genellikle yeni bir kardeşin doğumuyla kendini gösterir. Kardeş kıskançlığının temelinde ise her çocuğun anne ve babasının özel sevgisine olan ihtiyacı vardır. Aileye yeni bir kardeşin katılması her şeyden önce eve kendi varoluşuyla yeni bir bireyin gelmesi anlamına gelir. Beklendiği gibi her bebek, aile sistemine yeni bir madde eklemekte, bu da ana-babanın birbirleriyle ve çocuklarıyla olan ilişkilerini değiştirmektedir.
İşte çocuğu kardeşe hazırlamanın yolları…
Çocuğu kardeşe hazırlamak için ilk önce hamileliğiniz hakkında onu bilgilendirin. Özellikle 0-3 yaş arası çocuklar soyut düşünemeyeceklerinden karnınızı elleterek daha somut bir şekilde bu duruma alıştırabilirsiniz. Yeni doğacak olan bebeğinizin ne büyüklükte olacağını, nasıl şeylere ihtiyaç duyacağını anlatmalısınız. “Mamasını yedireceğiz, altını değiştireceğiz” diyerek sorumluluk duygusunu yavaşca aşılamalısınız. Hamileliğiniz boyunca, bebek doğduktan sonra birlikte oynayacaklarını ve yalnız kalmayacağı mesajını vermelisiniz.
Çocuğunuza, sahip olduğu yaşamın belirli rutinlerinin değişeceğini söylemek onun için endişe verici olabilir. Bu sebeple çocuğunuzun bu yeni durumla başa çıkmaya çalışırken hayal kırıklığı gibi farklı duygular da yaşayabileceğini göz önünde bulundurun. Kardeşinin gelişiyle hayat boyu bir dosta sahip olacağı gibi pozitif durumları vurgulayın.
Kardeşinden hayatınızı çok etkileyecek ve değiştirecek bir durum gibi bahsetmeyin.
“Senin bir kardeşin olacak, ama bu senin hayatını etkilemeyecek ve seni hep çok seveceğiz” mesajını çocuğunuza çok net bir şekilde verin.
Çocuklar taklit etmekten büyük keyif duyar. Kardeşi doğmadan önce çocuğunuza bir oyuncak bebek ya da hayvan verin. Bu hareket, bebeğinizin doğumundan sonra ilk çocuğunuzun sizi taklit etmesine ve anlamasına imkan tanıyacaktır.
Yeni kardeş kavramı ile ilgili hikayeler okuyun. Çocuğunuz yaşına göre tam olarak anlamasa bile bebeğiniz doğduktan sonra bu hikayeleri anlamlandırmaya başlayacaktır.
ÇOCUĞU KARDEŞİYLE NE ZAMAN TANIŞTIRMALI?
Çocuğunuz kaç yaşında olursa olsun kardeşiyle bağ kurabilmesi için doğumun hemen ardından sizi ve kardeşini görmesini sağlayın. Çocuğunuzun kardeşiyle ilk karşılaştığında vereceği tepki önemli değildir. Bir oyun arkadaşı bulmayı bekleyen çocuğunuz minik bir bebek gördüğünde hayal kırıklığı yaşayabilir. Ancak bu durum geçicidir. Bir süre sonra en iyi arkadaş bile olabilirler. Bu geçiş süreci içerisinde büyük çocuğunuza duygusal anlamda destek olmaya çalışın ve “Bebek ağlaması zor olabiliyor, biliyorum. Henüz konuşamadığı için ağlayarak kendisini ifade ediyor” gibi cümlelerle duyguları dillendirin. Böylece kardeşinin davranışlarını anlamlandırabilir ve endişe ya da rahatsızlık hissetmez.
Bebeğin artık eve gelmesiyle, hayatınızdaki pek çok düzen değişecektir. Çocuğunuzun buna uyum sağlaması zor olabilir. Uzmanlar genellikle doğuma gittiğinizde, çocuğunuzun da hastanede olmasını ve onu ilk orada görmesini tavsiye ediyor. Eve döndüğünüzde, eski düzeninizi mümkün olduğu kadar korumaya çalışmalısınız. Özellikle çocuğunuzun odasında değişiklikler yapmamaya çalışmalısınız ve kendi yaşam alanının bozulmamasına dikkat etmelisiniz. Doğumdan sonra pek çok kişi yenidoğanı görmeye gelecek ve fazlasıyla ilgi gösterecektir. Bu durumda büyük kardeşi ihmal etmemelisiniz ve gereken ilgiyi ona da göstermelisiniz. Yenidoğanın ihtiyaçlarını karşılarken çocuğunuza da sorumluluklar vermeli ve birbirlerine alışmasını sağlamalısınız.
KARDEŞİNE ZARAR VEREN ÇOCUĞUNUZA NASIL DAVRANMALI?
Kıskançlık evrensel bir duygudur ve aslında çocuğunuz kardeşini değil, sizi kıskanır. Sizin, ona olan ilginizin azalacağı korkusuyla öfkeli davranır. Bu öfkesini de olayların somut kaynağı gibi görünen kardeşine yansıtır. Çocuklar özellikle 5 yaşına kadar bazen kardeşine zarar verdiğinin farkında olmayabilir. Kardeşini tanımak, nasıl bir şey olduğunu kavramak için yaptığı şeyler, ona zarar vermek için olmayabilir. Bu durumda çocuğunuza öfkeyle yaklaşmamalı ve ona kızmamalısınız.
Ancak yine de her ihtimale karşı zarar görmemeleri için, küçük kardeşler birbirleriyle vakit geçirirken gözünüzü üstlerinden ayırmamalısınız. Eğer çocuğunuzun kıskançlık seviyesi çok fazla ve kardeşine zarar vermeye başladıysa, çocuk psikologlarından destek alabilirsiniz.
