İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Dr. Öğretim Üyesi Deniz Avcı Hosanlı ve Münih Teknik
Üniversitesi Mimarlık Kürsüsü’nden doktora adayı Cansu Değirmencioğlu, verem
hastalarının tedavisi için yaklaşık 70 yıl önce Ankara’da kurulan Atatürk (Keçiören)
Sanatoryumu’nu mimari, tarihi ve sosyal açıdan inceleyen bir proje hazırladı. Tarihi
sanatoryumu bilimsel yönden gün yüzüne çıkaracak araştırma projesi, Koç Üniversitesi
Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (VEKAM) tarafından
ödüle layık görüldü. Dr. Avcı Hosanlı ve Değirmencioğlu, ödül kapsamında VEKAM’ın
sağlayacağı destekle projeyi tamamlayacak.
İEÜ İçmimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Deniz Avcı Hosanlı ve
Münih Teknik Üniversitesi’nden doktora adayı Cansu Değirmencioğlu, ‘Türkiye’de
Yüzyıl-Ortasında Tıp ve Mimarlık Arasında: Ankara’nın Atatürk Sanatoryumu’ başlıklı
projesini 2 yılda bitirecek.
3 PROJEDEN BİRİ OLDU
Ankara’nın en önemli kültürel miraslarından biri olan sanatoryum için hazırlanan proje,
Türkiye’nin sanatoryum mirasını ortaya koymak adına yapılan çalışmalara da yol
gösterecek. VEKAM’dan ödül alarak Türkiye genelinde desteklenmeye hak kazanan 3
projeden biri olduklarını söyleyen Dr. Avcı Hosanlı, yapacakları çalışmaya ilişkin bilgiler
paylaşarak, “2022 yılında, yine Cansu Değirmencioğlu ve Doç. Dr. Orçun Kepez ile
birlikte hazırladığımız ‘İyileş(tir)menin Mimarisi: Türkiye Sanatoryum Mirasını
Haritalandırmak’ başlıklı projeyle Mimarlar Derneği 1927’nin desteklediği Modern
Mimarlık Araştırmaları Ödülü’nü kazanmıştık. Son çalışmamızda ise bu projenin
kapsamını daha genişlettik ve sadece bir yapı özeline odaklandık” dedi.
ÖNEMLİ BİR ARŞİV OLUŞACAK
Sanatoryumun şu anda devlet hastanesi olarak aktif kullanıldğını söyleyen Dr. Avcı
Hosanlı, “Ankara’nın Keçiören ilçesinde yer alan sanatoryum, aynı zamanda Ankara’da
devlet tarafından kurulan ilk sanatoryum özelliğini taşıyor. Bu tarihi yapının hem
tasarımsal hem de mediko-sosyal yönden birçok özelliği, değeri var. Biz, tüm bunları
bilimsel açıdan incelemek ve tarihe iz bırakacak bir çalışmaya imza atmak istedik.
Sanatoryumlar inşa edilirken, hastaların tedavi sürecinde mimari tasarımlardan da güç
alınmış. Örneğin; geniş balkonların olmasına, odaların hava almasına, tavanın
yüksekliğine özen gösterilmiş. Bu tarz örnekleri çoğaltmak mümkün. Biz de projemizde
Ankara’daki sanatoryumun mimari, tarihi ve sosyal yönden tüm özelliklerini inceleyerek
önemli bir arşiv oluşturacağız. Projemiz, ülkemizdeki diğer sanatoryumlara ilişkin de
önemli bir kaynak olacak” ifadelerini kullandı.
TİTİZLİKLE İNCELENDİ
Dr. Avcı Hosanlı, “Sık sık Ankara’ya giderek sanatoryumu detaylıca inceleyip saha ve
arşiv çalışmaları gerçekleştireceğiz. Yapının mekansallığının mediko-sosyal boyutlarını
da araştıracağız. Cumhuriyetimizin 100’üncü yılına denk gelen projemizde, Atatürk
Sanatoryumu’nu döneminin sosyal, kültürel ve politik gündemi bağlamında da ele almış
olacağız. VEKAM, çok sayıda başvuru arasında titiz bir değerlendirme yaparak ödül
alan projeleri belirliyor. Ödüle layık görülen araştırma projeleri VEKAM tarafından
destekleniyor. Bir süredir hayalini kurduğumuz bu projeyi gerçekleştirebilmek açısından
da bu sayede büyük bir fırsat elde etmiş olduk” diye konuştu.
