Dünyanın en sevilen hayvanlarından biri olan kedilerin insanlarla dostluğunun en belirgin olduğu ülkelerden biri Türkiye… Yeni bir çalışma bu dostluğumuzun sanılandan çok daha uzun süre öncesine dayandığını gösterdi. Buna göre, kediler ilk kez günümüzden 12 bin yıl öncesinde Türkiye topraklarının bir kısmının içinde yer aldığı Bereketli Hilal bölgesinde evcilleştirildi. Bereketli Hilal, Göbeklitepe ve Çatalhöyük gibi insanlığın ilk uygarlıkları kurduğu yerlere sahip.
ANTİK MISIR’DAN 8 BİN YIL ÖNCESİ
ABD’de yer alan Missouri Üniversitesi’nden bilim insanları, kedilerin antik Mısır’dan 8 bin yıl önce, yani günümüzden 12 bin yıl önce evcileştirildiğini ortaya koydu.
Araştırmacılar, insanların avcılıktan tarıma geçtiği ve ilk uygarlıkların çıktığı bu dönemde evcil hayvanları ilk olarak Orta Doğu’nun Dicle ve Fırat nehirlerini çevreleyen Bereketli Hilal bölgesinde yeni yerleşim yerleri kurarken haşerelerle mücadele etmek için kullandığını açıkladı.
Uzmanlar, insanlar için önemli olan bu yaşam tarzı geçişinin, onların kedileri evcileştirmesinin itici gücü olduğunu ancak iki tür arasındaki bağın, insanlar dünyayı dolaşmaya başladığında ve kedilerini yanlarında getirdiklerinde kurulduğunu söyledi.
Bununla birlikte, atların ve sığırların aksine, kedilerin tek bir konumda evcilleştirilen yegane hayvan olduğu aktarıldı.
BEREKETLİ HİLAL HAKKINDA
Bereketli Hilal, Orta Doğu’da günümüz Irak, Suriye, Lübnan, İsrail, Filistin ve Ürdün ile birlikte Kuveyt’in kuzey bölgesi, Türkiye’nin güneydoğu kısmı ve İran’ın batı kısmını kapsayan hilal şeklinde bir bölgeye deniliyor.
DÜNYANIN İLK UYGARLIKLARINA SAHİP
Binlerce yıl önce, eski Mezopotamya’da bilinen en eski uygarlık olan eski Sümerler, dünyanın herhangi bir yerindeki ilk insan uygarlığı olarak kabul ediliyor. UNESCO Dünya Mirası’nda yer alan ve hakkında çalışmaların sürdüğü Şanlıurfa’da yer alan Göbeklitepe’nin ise tarihinin daha eski olabileceği düşünülüyor.
ÇALIŞMA HAKKINDA
Yeni çalışma için araştırmacılar, kısırlaştırma tesislerinden, öncelikle Avrasya kökenli binden fazla rastgele kedinin yanı sıra; dört Afrika yaban kedisi ve 10 evcil ve Avrupa yaban kedisi melezinden kedilerin yanak örneklerini topladı.
Ekip daha sonra kedigillerde yaklaşık 200 farklı genetik belirteci karşılaştırdı.
Uzmanlar alınan kedi örneklerinin 40’tan fazla ülkeyi temsil ettiğini söyledi. Ancak, genlerin çoğunlukla Yakın Doğu’yu işaret ettiği belirtildi. Yakın Doğu bölgesi Türkiye, Lübnan, Suriye, Irak, İsrail, Ürdün, Suudi Arabistan ve Arap Yarımadası’nın diğer ülkelerinden oluşuyor. Sonuçlar, Doğu Akdeniz havzasında doğan evcil kedilerin kökenlerini gösterdi, daha sonra yakın bölgelere yayıldı ve Nil Vadisi’ne gitti.
Nature adlı bilimsel dergide yayınlanan araştırmaya göre bu, eski insanların aynı göç modelini takip ediyor. İnsanlar Bereketli Hilal’deki bölgeden dağılmaya başladığında, kediler de dünyanın dört bir yanına dağılmaya başladı.
Kediler, tarımsal gelişme ve ticaretle birlikte Avrupa’ya ve Bereketli Hilal’in doğusuna göç etti. Ardından, kedigiller Avrupa’dan Amerika’ya gemilerle taşındı.
