İzmir’de yakın zamanda yaşanan taşkınla ilgili yazılı açıklama yapan Peyzaj Mimarları Odası 8 maddelik bir öneri listesi hazırladı. İzmir zor bir iklim kuşağında yer alması sebebiyle pek çok bölgeye göre daha dirençsiz ve kırılgan bir yapıya sahip olduğunu ifade eden Peyzaj Mimarları, peyzaj tabanlı şehircilik modelinin hayata geçirilmesini istedi.
İzmir’de geçtiğimiz pazar günü etkili olan sağanak yağış ve fırtınanın ardından Konak ve Karşıyaka’da deniz 1 metre yükselmiş ve çok sayıda sokak ve işyeri sular altında kalmıştı.
Yaşanan taşkın felaketi ile ilgili açıklama yapan TMMOB Peyzaj Mimarları Odası İzmir Şubesi, uyarılara rağmen İzmir’in afetlere hazır olmadığını dile getirdi. İzmir’in dirençsiz bir yapıya sahip olduğunu ifade eden Oda’nın açıklamasında “İzmir zor bir iklim kuşağında olması sebebi ile pek çok bölgeden ne yazık ki daha kırılgan bir yapıdadır. İzmir öncelikli, acil ve daha etkin bir eylem planına ihtiyaç duyan bir kenttir.” denildi. Açıklamada 8 maddelik bir öneri listesi de yer aldı.
Oda’nın açıklaması şu şekilde:
İzmir’de meydana gelen fırtına sebebiyle birçok ilçeyi derinden etkileyen su taşkınlarının oluşturduğu manzaraları üzülerek ve kızgınlıkla takip ettiğimiz bir haftayı tamamladık. Öncelikle afetten etkilenen yurttaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.
Küresel iklim değişikliğinin özellikle bölgemiz özelinde kendini fazlasıyla hissettirmeye başladığı bu günlere gelene kadar; akıl, bilim ve tekniğe uygun adımlar atılması gerektiğini Meslek Odamız uzun yıllar boyunca ara ara farklı yayın organlarında sürekli dile getirmiş, ilgili idareler ile gerekli görüşmeleri ve uyarıları yapmıştır. Günlerdir süren mevsim normallerinin üzerinde seyreden yağışlar sebebiyle meydana gelen taşkın felaketleri, afetlere karşı ne kadar hazırlıksız ve dirençsiz olduğumuzu hepimize göstermiş ve bundan sonraki süreçte de pek çok kez daha gösterecektir. Aynı uyarıları tekrar etmek zorunda olmanın üzüntüsü ile yeniden belirtmeliyiz ki, İzmir dirençsizdir, İzmir zor bir iklim kuşağında olması sebebi ile pek çok bölgeden ne yazık ki daha kırılgan bir yapıdadır. İzmir öncelikli, acil ve daha etkin bir eylem planına ihtiyaç duyan bir kenttir.
Fakat yaşadığımız afetin yarattığı olumsuz sonuçları sadece küresel iklim değişikliğine bağlamak gerçekçi bir yaklaşım değildir. Geleceği bilinen afetlere yönelik akıl, bilim ve teknikle tedbirler almak ve acil eylem planlarının hayata geçirilmesini sağlamak tüm kamu dinamiklerinin sorumluluğundadır.
Taşkınlara karşı atılması gereken adımları yineliyoruz;
- Kentler azami yağış miktarı göz önüne alınarak kurgulanmalı, mavi yeşil altyapı sistemleri ile peyzaj tabanlı şehircilik modeli benimsenmelidir,
- İmar barışı gibi uygulamalarla plansız, denetimsiz ve çarpık kentleşmeden derhal vazgeçilmeli, emsal artışları ile kentsel yoğunluğun kontrolsüzce ve alt yapı kapasiteleri düşünülmeden arttırılmasına dur denilmeli ve taşkın riski olan deniz kenarı, dere yataklarında yapılaşmanın önüne geçilmelidir,
- Betonla kaplı geçirimsiz yüzeyler suyun debisini arttırarak yaşanan felaketlerin etkisini derinleştirmektedir. Taşkın ve heyelanı önlemek için yağmur suyunu tutacak, debisini yavaşlatacak ve yeraltı sularına karışmasını sağlayacak yeşil altyapı sistemleri acilen zorunlu hale getirilmelidir,
- İnsanı önceleyen ve insan odaklı yaklaşımların ötesinde, tüm canlıların bir arada yaşayabileceği, kent-doğa ilişkisini doğru yöneten kentler planlanmalı ve kentsel mekanlar tasarlanmalıdır,
- Afet risklerini azaltmak için ekosistemlerin sürdürülebilir kullanımı ve yönetimine yönelik hazırlanan uluslararası eylem kılavuzları, ulusal ve yerel ölçeklerde ülkemiz için de hazırlanmalıdır,
- İmar planlarında nitelikli açık yeşil alan miktarları arttırılarak birbirine bağlı bir sistem olarak kurgulanmalı, bu sayede yeşil koridorların oluşması ile kent içinde akışkan bir ekolojik yapının oluşması sağlanmalıdır. Bu oluşacak kentsel ekolojik ağ bu tip felaketlerde yarattığı yutak alanlar ve yutak kuşaklar ile doğal afet kontrol birimi olarak çalışacaktır.
- Peyzaj karakter analizi ve peyzaj atlasları planlamaya esas olacak şekilde hazırlanmalıdır,
- İklim değişikliği ile mücadele konusunda peyzaj mimarları sürece etkin olarak katılmalıdır.
TMMOB Peyzaj Mimarları Odası İzmir Şubesi olarak, kentimizde yaşan afetten etkilenen yurttaşlarımıza tekrar geçmiş olsun dileklerimizi iletirken, ihmal ve hatalı politikalarla doğa olaylarının afete dönüşmesinin artık son bulmasını, insan ve doğa çıkarlarını koruyan, akıl, bilim ve tekniğe dayanan politikaların hayata geçirilmesi gerektiğini tekrar ve ısrarla yineliyoruz.
Kamuoyunun bilgisine saygılarımızla sunarız.
TMMOB Peyzaj Mimarları Odası İzmir Şubesi
