İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi etkinlikleri kapsamında uzman toplantılarının içeriğini ve ana kongrenin programını belirlemek için oluşturulan Yüksek İstişare Kurulu, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ev sahipliğinde ilk toplantısını yaptı. Başkan Soyer, “Birbirimizi duyup dinlemeye başladığımız andan itibaren tekrar zenginleştiğimizi ve engelleri aşmaya başladığımızı görüyoruz. Bu tarihsel bir fırsat ve tarihsel bir sorumluluk. Geleceğe bırakacağımız ortak iz” dedi.
Şubat 2023’te “Geleceğin Türkiyesi’ni inşa ediyoruz” sloganıyla 100 yıl sonra yeniden İzmir’de düzenlenecek İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi için yapılan paydaş buluşmalarının ardından Yüksek İstişare Kurulu ilk toplantısını İstanbul’da düzenlendi. İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi etkinlikleri kapsamında uzman toplantılarının içeriğini ve ana kongrenin programını belirlemek oluşturulan Yüksek İstişare Kurulu’nun toplantısı yaklaşık 6 saat sürdü.
“İzmir kuruluşun ve kurtuluşun şehri”
Toplantının açılışını, Yüksek İstişare Kurulu’nun moderatörlüğünü de üstlenen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer yaptı. İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi çalışmalarını yapma gerekçelerini anlatan Başkan Tunç Soyer, “Bizim bu yola çıkışımızın çok temel bir nedeni var. Biz İzmir’e ‘kuruluşun ve kurtuluşun şehri’ deriz. Çünkü 9 Eylül sadece İzmir’in değil aynı zamanda Türkiye’nin kurtuluşuna tekabül eder. Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye’nin her yerinden bin 1135 delegeyi İzmir’de bir araya getirip, yeni kurulacak Cumhuriyet’in iktisat politikalarının belirlenmesi için büyük bir kongre düzenledi. Bu kongrede çok önemli kararlar alındı. Bu nedenle Cumhuriyet’in kuruluşunun en temel köşe taşlarından biri İzmir İktisat Kongresi’dir. Biz de bugün çok katmanlı küresel krizlerin etkisiyle içeride yaşanan siyasal, finansal ve sosyal sorunlarla mücadele etmek için gelecek dönemin iktisat politikalarını tartışmak ve buradan ışık tutmak istedik” dedi.
“İzmir Türkiye’deki birçok ilke ev sahipliği yapmış”
İzmir’in tarih boyunca ilklere imza attığını belirten Başkan Soyer, sözlerini şöyle sürdürdü: “Biz bugünün Türkiyesi’nde sahip olduğumuz potansiyelle uyumlu bir yaşam kalitesine sahip değiliz. Bunun değiştirilmesinin mümkün olduğunu biliyoruz. Bu bir kader değil. Bunu değiştirmek için de İzmir şehri inisiyatif aldı. İktisat Kongresi’nden çıkan kararların da takipçisi olacağız. Bu konuda emek veren, kafa yoran, fikir koyan herkesin düşüncelerinin takipçisi olacağız. Ve uygulanması için nerede bulunmamız gerekiyorsa orada olacağız. İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi ile yapmak istediğimiz en temel işlerden biri birbirimizi duyup dinleme, anlamaya çalışma hasretimizi yeniden hatırlamak. Çünkü bunu kaybettiğimizi görüyoruz. Birbirimizi duyup dinlemeye başladığımız andan itibaren tekrar zenginleştiğimizi ve engelleri aşmaya başladığımızı görüyoruz. Bu tarihsel bir fırsat ve tarihsel bir sorumluluk. Ve geleceğe bırakacağımız ortak iz.”
“Siyaset çözüm bulmak zorunda”
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak da İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan çalışmayı çok önemsediğini söyleyerek “Burada yerine gelemeyeceğini düşündüğümüz bir takım talepler olabilir ama bu talepler gerçek talepler. Bu talepleri yerine getirecek sistemi oluşturmak da bir anlamda siyasetçinin görevi. Siz bu talepleri dile getirdiniz, siyaset de buna çözüm bulmak zorunda” diye konuştu.
“Bu çalışma tarihsel bir anda yapılacak”
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu ise çalışmanın 85 milyon için çok önemli olduğunu vurgulayarak, “Geleceğe dair önemli bir adım. İşçi deklarasyonundaki temel maddelerin her biri kitap değerinde. Bundan sonraki sürece ışık tutuyor. Burada çok büyük bir emek var. Tunç Başkan bütün toplantılara katılarak süreci yürütüyor. Bu çalışma hem Türkiye hem de dünya açısından tarihsel bir anda gerçekleşecek. Türkiye’nin ikinci yüzyılını tartıştığımız bir dönemde ve seçimlere gittiğimiz süreçte yapılıyor. Neoliberal iktisat politikalarının tümüyle iflas ettiği görüldü. Dünya açısından da çok tarihsel bir an” dedi.
“Ülkenin buna ihtiyacı var”
Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Sönmez de “Başkanımız bizi davet ettiğinde çok heyecanlandık. Biz 26 bölgeden onlarca iş insanı ile katkıda bulunmaya çalışıyoruz. Bu çalışmanın siyaset üstü olması önemli. Ülkenin buna çok ihtiyacı var” diye konuştu.
Katılımcılar çalışmayı değerlendirdi
Gazeteci-yazar Nur Batur İzmir’in her zaman Türkiye’nin aydınlık yüzü olduğunu belirterek “Aylardır devam eden ön çalışmalarla ortaya çıkan raporlar, ülkeye bir vizyon getirebilecek nitelikte. İzmir Büyükşehir Belediyesi, Türkiye’nin lokomotif gücü durumunda. Sadece belediye değil, İzmir halkı olarak bir lokomotif görevi görüyorlar. İzmir’in kurtuluşunun yüzüncü yılındaki kutlamalar bunu gösterdi. Türkiye’ye bir umut ışığı yaktı. Bu büyük çalışmayla yeniden o umudu güçlendirecek mesajlar verilecek” dedi.
“Türkiye şimdi yeni yüzyılını tartışıyor”
Ekonomi yazarı Uğur Gürses de şunları söyledi: “Bu tür çalışmaların çok yararlı olduğunu düşünüyorum. Sadece İzmir için değil Türkiye için önemli. Dinamik bir süreç. 50-100 yıl sonrasını planlamak mümkün değil ama toplumun çeşitli kesimlerinin ne istediği ile ilgili bir arama çalışması bu. Çok değerli buluyorum. Bu çalışmanın parçası olduğum için çok memnunum.”
“100 yıl sonrasına bakma meselesi çıkacak”
İletişim uzmanı Salim Kadıbeşegil de çalışmanın önemine değinerek, “100 yıl sonra yeniden İktisat Kongresi’nin düzenleniyor olmasının anlamı var. Ama bence bunun da ötesinde bir anlamı var. O da dünya önemli değişim ve dönüşümden geçiyor. Bu nedenle İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan bu çalışmanın anlamı ve önemi büyük. Nasıl bir vizyon içerisinde bu yürüyüş yapılacak? Türkiye bu yürüyüşü yaparken dünya nereye doğru gidiyor olacak? Bu entegrasyon nasıl sağlanacak, hangi alanlarda bizim kendi öz kalkınmamızı gerçekleştirmemiz lazım? Bu toplantının içinden çıkacak ana meseleler bunlar diye düşünüyorum” diye konuştu.
1989-1993 yılları arasında Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı yapan, geçmişte SHP Genel Başkanlığı’nın yanı sıra Başbakan Yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı görevlerini üstlenen Murat Karayalçın da toplantıya çevrim içi olarak katıldı, önerilerini paylaştı.
10 Aralık’taki toplantıya aşağıdaki Yüksek İstişare Kurulu üyeleri katıldı:
Prof. Dr. Ali Yaycıoğlu, Prof. Dr. Alp Erinç Yeldan, Alphan Manas, Arzu Çerkezoğlu, Prof. Dr. Ayşe Buğra, Bekir Ağırdır, Prof. Dr. Bülent Gültekin, Prof. Dr. Çağlar Keyder, CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Dr. Gülfem Saydan Sanver, Prof. Dr. Güven Sak, İzlem Erdem, Dr. Murat Kubilay, M. Salim Kadıbeşegil, İzmir Ticaret Odası adına Mustafa Tanyeri, Dr. Mehmet Aktaş, Kamu Emekçileri Sendikası Konfederasyonu adına Şenol Köksal, Murat Karayalçın, Nur Batur, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği adına Feyyaz Ünal, Önder Türkkanı, Prof. Dr. Refet Gürkaynak, Selçuk Sarıyar, Dr. Serdar Şahinkaya, Sıtkı Şükürer, Süleyman Sönmez, Prof. Dr. Ufuk Akçiğit, Uğur Gürses, Yusuf Işık, Yusuf Kanlı.
Kurul üyeleri olan Ali Rıza Ersoy, Prof. Dr. Bilsay Kuruç, Fikret Bila, Prof. Dr. İlber Ortaylı, Prof. Dr. Korkut Boratav, Soli Özel, Prof. Dr. Şevket Pamuk, Şükrü Ünlütürk, Prof. Dr. Taner Timur, Prof. Dr. Taşansu Türker, Tuncay Özilhan mazeretleri nedeniyle 10 Aralık’ta düzenlenen yüksek istişare kurulu toplantısında yer alamadı.
