15 Haziran 1926 tarihinde Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya düzenlenmesi planlanan suikast girişiminin ardından Gazi Paşa’nın yaşadığı üzüntünün biraz da olsa giderilmesi adına 18 Haziran günü akşamı Bornova Ziraat Mektebi’nin Bahçesinde (Günümüzde EÜ Bilgisayar Mühendisliği ve İktisat Fakültesi dekanlık binalarının bulunduğu bahçe) muhteşem bir balo düzenlenmişti.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, “Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır” sözünü işte bu balonun ardından basın mensuplarına verdiği mülakatta İzmir’de söylemiştir.
Yıl 1939 olmuştu ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk o unutulmaz sözünde söylediği gibi artık toprak olmuştu… İzmir Onun “İlelebet payidar kalacaktır” dediği Cumhuriyeti ilk kez Onsuz kutlayacaktı.
Atatürk Artık yoktu ve memleket henüz başlamış olan 2. Dünya Savaşı’nın sıkıntısını yaşıyordu. Ancak verilen karar her şeye rağmen memleketin her yerinde olduğu gibi İzmir’de de Cumhuriyet Bayramının büyük bir coşkuyla kutlanması şeklindeydi.
Bayram 28 Ekim Cumartesi günü başlayacak ve 30 Ekim Pazartesi Günü gece yarısında sona erecekti. İzmir’in pek çok yerinde zafer takları kurulmuş, şehir baştanbaşa bayraklar ve defne dallarıyla donatılmıştı. Bayram gün ve gecelerinde, resmi dairelerin, okulların, bankaların, evlerin, dükkânların, meydanların tamamının süslenmesine karar verildi.
Halkın eğlenmesi için, bayram süresince rıhtımda ateş ve meşaleler yakıldı. Müzik dinletileri yapıldı.
29 Ekim Pazar günü, saat 09,00 ile 10,30 arasında Vali İbrahim Etem Aykut Vilayet Konağı’nda tebrikleri kabul etti.
Saat 10,55’de Vali, komutan ve parti idare heyeti reisi Cumhuriyet Meydanı’ndaki asker ve halkın önünden geçip bayramlarını tebrik ettikten sonra Atatürk Heykeline şükran çelenkleri konuldu. İstiklal Marşı, söylenen nutuklar ve Onuncu Yıl Marşı’nın ardından gece de Vilayet tarafından Kültürpark Gazinosunda muhteşem bir balo verildi.
Bayramı törenlerinde halka hitaben yapılan konuşmaların tümü Atatürk’ün hayatı ve yaptıkları üzerineydi.
Halkapınar’daki Şehitler Abidesi bayram boyunca heyetler tarafından ziyaret edildi. Ayrıca stadyumda da çeşitli spor müsabakaları organize edilmişti.
İzmir’in fakir ve kimsesiz çocukları esnaf birliği tarafından pırıl pırıl giydirilmişti. Onlar da Cumhuriyet Bayramını yepyeni kıyafetlerle karşıladılar…
Atatürk’ün vefatının ilk yılı olmasına ve 2. Dünya Savaşı’nın sıkıntılarına rağmen 1939 yılı Cumhuriyet Bayramı İzmir’de coşkuyla kutlanmıştı.
Daha ayrıntılı bilgi için Sevi Şeneken’in “1930’lu yıllarda İzmir’de Cumhuriyet Bayramı kutlamaları” başlıklı yüksek lisans tezini incelemenizi tavsiye ederim.
Cumhuriyet Bayramı coşkumuz hiç eksilmesin… Kutlu olsun.
