Varsayın ki işi gücü bıraktınız, semt semt, mahalle mahalle, İzmir sokaklarını dolaşmaya başladınız… Biraz dikkatli bakarsanız göreceksiniz ki semtlerinde, köylerinde, her yerde şehrin tarihine dair izler size “merhaba” diyecektir.
Özellikle kurtuluştan hemen sonraki süreçte 9 yıl boyunca İzmir’e büyük hizmetler veren Vali Kazım Dirik’in izleri şehrin her yerindedir.
Şimdi 1926 yılının Türkiye’sini düşünün. Kurtuluş Savaşının üzerinden sadece 4 yıl geçmiş, baktığınız her yerde yokluk, yoksulluk ve yaşanan büyük acıların izleri duruyor. Bu koşullar içinde 27 Mart 1926’da İzmir Valisi olarak görev başı yapan Kazım Dirik Paşa “Vatandaşı okutacağız, Türk Devriminin ilkelerini bu suretle yayacağız. Vatandaşa, köylüye, varlığını, ona çok yaraşan efendiliğini anlatacağız.” sözleriyle en çok önem verdiği şeyin eğitim olduğunu dile getirmiş ve ilk çalışmalarını bu yolda yapmış. 1926 yılında faal durumdaki 198 ilkokulun yenilenmesiyle işe başlayan Vali Kazım Dirik’in 1935 yılında İzmir’den Trakya Genel Müfettişliğine tayini çıktığında İzmir’de yaptırdığı ilkokul sayısı 466’ya ulaşmıştı.
Vali Kazım Paşa toplantılar, konferanslar ve geziler düzenleyerek sık sık öğretmenlerle bir araya gelirdi. İzmirli öğretmenlerin, o zamanlar hafta tatili cuma günü olduğundan, her ayın ilk Cuma günü ilçelere yaptıkları geleneksel gezilerin çoğuna Vali Paşa da katılırdı.
Milli Kütüphane, Cumhuriyet Kız Enstitüsü ve dönemine göre muhteşem bir bina olan Bornova Ziraat Mektebi yeni binalarının açılışı da yine Vali Kazım Dirik tarafından gerçekleştirilmiştir.
Her gittiği köyün mutlaka bir ayranını içen ve bu nedenle “Ayrancı Paşa” lakabıyla da anılan Vali Kazım Paşa köylere ve bayındırlık hizmetlerine de büyük önem vermişti. Kurtuluş Savaşı yüzünden köyler ve köyleri İzmir’e bağlayan yollar perişan durumdaydı. Projeler hazırlandı ve Kazım Paşa bu projelerle tek tek ilgilendi. Bergama – Kozak – Altınova yolu, Bergama – Kınık – Soma yolu, Bergama – Dikili yolu, Dikili – Bademler yolu, Tire – Gökçen – Ovakent yolu, Tire – Büyükkale – Belevi – Selçuk yolu, Tire – Aydın yolu, Tire – Bayındır yolu, Kemalpaşa – Karabel yolu, Selçuk – Kusadası – Söke yolu, ve bu yollara bağlı köy yolları, Menemen Gediz Köprüsü, Güzelhisar Çayı Köprüsü, Bakırçay Köprüsü ve köylünün ürününü direkt olarak tüketiciye ulaştıracak olan “Sebze ve Meyve Satış Kooperatifi” Vali Kazım Dirik’in İzmir köylerine ve köylüsüne dair unutulmaz hizmetleridir.
Bornova Büyük Park ve İzmir’deki pek çok park günümüze kadar ulaşan Vali Kazım Dirik eserleridir.
İzmir Esnaf Ve Ahali Bankası, bugünkü İzmir Fuarı’nın temeli olan 9 Eylül Sergisi, İzmir Asar-ı Atika Cemiyeti ve daha pek çok eser Vali Kazım Dirik’in önderliği ile gerçekleşmiştir.
Eser bırakan unutulmuyor.
İzmir için emek veren, taşı taş üstüne koyan herkese selam olsun. Bu Dünyadan göçenlere de rahmet olsun.
