Aliağa ile Menderes arasındaki 80 kilometrelik hatta Metro standartlarında raylı sistem ulaşımı yapmak merhum eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Piriştina’nın hayal projelerinden biriydi.
Ama o dönemde ne yazık ki bu projeyi hayata geçirecek gerekli kaynak İzmir Büyükşehir Belediyesinde yoktu. Türkiye’yi sarsan 1999 depremi yeni olmuş ardından gelen 2001 krizi de işleri iyice zora sokmuştu.
Projeyi dış kredi ile yapmak için Hazine Müsteşarlığı’na başvuru yapıldı.
Dönemin DPT Genel Müdürü Müsteşar Yardımcısı Faik Öztrak ile Piriştina’nın yaptığı toplantıyı Ankara’da ben de gazeteci olarak izledim.
Piriştina’nın yakın arkadışı da olan Öztırak, “İzmir için bu kadar önemli ve verimli bir proje için elbette onay veririz” dedi. Hatta telefonu kaldırarak aradığı ilgili bürokrata İzmir’in bu projesine mutlaka gerekli desteğin verilmesi talimatı verdi.
***
Sonra belediyenin genel sekreter yardımcısı ile UKOME Müdürü ayrıntıları görüşmek üzere ilgili bürokratın odasına gitti.
Ben de onlarla birlikteydim. Söz konusu bürokratın tavrı Öztrak’tan oldukça farklıydı.
İzmir Büyükşehir Belediyesinin en üst düzey iki yetkilisine neredeyse fırça atıyordu. Önünde duran ve son derece titizlikle hazırlanmış projeye burun kıvırdı.
“Siz bu hatta 200 bin kişinin taşınacağını yazmışsınız. Ama bence 100 bin kişi bile taşıyamazsınız” dedi ve projeyi geri çevirdi.
İzmir’de yaşamayan o bürokrat Ankara’da onay vermediği için proje hayata geçirilemedi.
Yaklaşık 8 yıl sonra Aziz Kocaoğlu’nun Başkanlığı döneminde İzmir Büyükşehir Belediyesi öz kaynaklarla projeyi tamamladı.
Dahası hat Selçuk’a kadar uzatılarak 136 kilometreyi buldu.
Ankara’daki bürokratın “100 bin kişi bile taşıyamazsınız dediği” hatta şimdi her gün İZBAN, yarım milyonun üzerinde yolcu taşınıyor.
***
Aradan yıllar geçti. Bu kez Halkapınar ile Otogar arasındaki metro hattının yapımı gündemdeydi.
Metro’yu Halkapınar’a kadar uzatmak İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin öncelikleri arasındaydı.
Bu iş için gerekli proje de hazırlandı. Hatta Büyükşehir Belediyesi Halkapınar ile Otogar arasındaki Kamil Tunca Bulvarı’nın tapusunu 22 milyon lira vererek TCDD’den satın aldı.
Tam Halkapınar-Otogar Metrosu inşaatı başlayacakken, TCDD bürokratları bölgeden hızlı tren hattı geçireceklerini ve raylı sistemin Otogar’a ulaşması sorununu bu şekilde çözeceklerini bildirdi.
Bu nedenle Büyükşehir Belediyesi de hattın yapım işinden çekildi.
Metroyu Halkapınar’dan Otogar’a ulaştıracak bir projenin ÇED süreci 9 yıl önce tamamlandı.
2014 yılında yatırım programına alındı ve o günün fiyatlarıyla maliyeti 3 milyar 349 milyon 379 bin TL olarak açıklandı.
Projenin 2019’da tamamlanması öngörülüyordu.
Ama henüz kazma bile vurulmadı.
***
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer konuyu gündeme getirerek şu soruyu sordu: “Şimdi bu metro hattı 2014 yılında Cumhurbaşkanlığı yatırım programına alınmış. Dokuz yıldır yatırım programında duruyor orada. 9 yıldır her sene buraya bütçe ayırmadan pas geçiliyor. Şimdi bunu ilk gördüğüm zaman şaka zannetmiştim. Yani bir rakam hatası olabilir. Şaka gibi bir şeydi çünkü. Sonra anladık ki böyle değil. Yani gerçek bu. Ve geçen yıl aynı şekilde 2022’nin bütçesi açıklandığında yine 3 bin lira geçmişti. Bu sene de baktık merakla bekliyorduk. Acaba yatırım programından işte alınır mı? Ayrılmadığını gördük.Dokuz yıl önce tespit ettiğimiz bir yatırımın 9 yıl boyunca erteleyerek bütçe ayırmayarak bir noktada tutarsanız o zaman insanların şunu sormaya hakkı var. “Kardeşim bize niye bunu reva görüyorsunuz?”
***
Soyer’in bu sözlerini duyunca 20 yıl önce Ankara’da İzmir’in İZBAN projesi için şahit olduğum görüşmeler aklma geldi.
Halkapınar ile Otogar arasındaki Metro hattı 9 yıldır Cumhurbaşkanlığı yatırım programında duruyor.
Açın arşivleri bakın. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu 9 yıllık süreçte en az 3 kez İzmir ziyaretleri sırasında Halkapınar Metrosu’nun başlayacağını ve gerekli talimatları verdiğini söyledi.
Ama öyle anlışıyor ki İzmir’de o yatırımın başlaması için Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözü bile yeterli olmuyor.
