Dünyanın her yerinde sanayinin, nüfusun en yoğun olduğu kentler aynı zamanda ülkelerin en pahalı kentleridir.
Amerika Birleşik Devletleri’nde New York, İngiltere’de Londra, Fransa’da Paris, Japonya’da Tokyo yaşaması en fazla para gerektiren kentlerdir.
Yakın zamana kadar Türkiye’de de benzer bir durum vardı. 16 milyon nüfusu olan ve ülke gayri milli hasılasının neredeyse yarısını sağlayan İstanbul pahalılıkta da birinciydi.
Ama bu durum artık değişti. Resmi rakamlara göre İzmir temel ihtiyaç kalemlerinin fiyatları açısından artık İstanbul’dan da daha pahalı hale geldi.
***
Türkiye İstatistik Kurumu, Nisan ayı başında ülkede yaşanan yıllık fiyat artışlarını açıkladı. Yıllık bazda fiyatlar ülke genelinde yüzde 11,86 artış kaydetti.
İzmir’deki fiyat artışları ise yüzde 12, 85. Yani İzmir’deki artış Türkiye ortalamasına göre yaklaşık yüzde 1 oranında daha fazla.
İstanbul’daki fiyat artışları bile yıllık bazda yüzde 12, 47. İzmir’deki artış yıllık bazda İstanbul’u da 0,38 puan geride bıraktı.
Tüm dünyada ekonomin ve fiyatların temel göstergelerinden biri de akaryakıt fiyatlarıdır.
Ne yazık ki İzmirliler akaryakıt fiyatlarına da daha fazla para ödemek zorunda.
Benzinin litre fiyatı Ankara’da 5,17, İstanbul’da 5,03, İzmir’de 5,29 TL.
İzmirliler benzine; İstanbullulara göre 26 kuruş, Ankaralılara göre de 12 kuruş fazla para ödüyor.
Motorin(Mazot) fiyatlarında da durum farklı değil. Ankara’da motorinin litre fiyatı 4,86, İstanbul’da 4,78, İzmir’de ise 4,89 lira.
Türkiye’nin en büyük rafineri tesisi Aliağa’da. Ama bu tesiste üretilen benzin ve mazot 500 kilometre uzaklıktaki kentlerde daha ucuz. Anlamak mümkün değil.
***
Ve son örnek pide fiyatlarında yaşandı. Kutsal Ramazan Ayı 4 gün önce başladı. Ramazan’ın vazgeçilmez lezzetlerinden biri de pidedir.
İzmir’de 300 gram pide 3 TL. İstanbul’da ise 350 gram pide 3 TL. İzmirliler aynı paraya İstanbullulardan 50 gram daha az pide alabiliyor.
Ankara’da da 275 gram pide 2,5 TL.
İzmirli 1 kilogram pideyi 10 TL’den almak zorundayken, İstanbullu 8.5 TL, Ankaralı ise 9 TL’den alabiliyor.
***
İzmir’in diğer kentlere göre bu kadar pahalı olmasının mantıklı bir açıklaması yok.
Büyükşehir Belediyesinin vatandaşa ucuz temel gıda ve temizlik maddesi sağlamak için “Halkın Bakkalı” projesi var.
Birkaç şubesi değişik semtlerde açıldı. Türkiye’nin dört bir yanından 30 kooperatiften 300 çeşit ürün burada satılmaya başladı.
İzmir’in bu tür projelere ihtiyacı olduğu ortada. Ana ne kadar fayda sağlayacak?
Onu da zaman gösterecek.
