Endüstri 4.0, dördüncü sanayi devrimini ifade ediyor. Su ve buhar gücünün üretimde kullanılması ile birinci, elektrik enerjisinin kullanılması ile ikinci, elektronik sistemlerin kullanımı ile üçüncü, bilişim teknolojilerinin kullanımı ile de dördüncü sanayi devrimi yani “endüstri 4.0” başladı.
Bunun tarımdaki uygulanış şekline de ”tarım 4.0” deniyor. Bundan başka robotik tarım, dijital tarım, akıllı tarım gibi isimlerle de ifade ediliyor. Özellikle gelişmiş ülkelerde hızla uygulanmaya başlanan tarım 4.0 bu ülkeleri gelecekte avantajlı konuma getirecek. Gelişmekte olan ülkeler ise az çok sağından-solundan tutmaya çalışıyorlarsa da gelişmemiş ülkelerin bundan bihaber olduğunu görüyoruz.
Nasıl uygulanıyor?
Akıllı tarımda akıllı telefonlarla idare edilen akıllı makinalar kullanılıyor. Programlarla donatılmış dijital sistemler gereksinim duyulan yerlere, gereksinim duyulan kadar, gereksinim duyulan zamanlarda ekim, dikim, sulama, gübreleme, ilaçlama, hasat, yemleme, sağım gibi işlemleri gerçekleştiriyor.
Bu programları geliştirip tarıma uygulayan ülkeler ayni zamanda maliyetleri azaltıp rekabet güçlerini arttırıyorlar.
Bu tarım tekniğinde çiftçi bir yandan yukarıda sayılan işlemleri cep telefonuna yüklenen programlarla takip ederken diğer yandan hava durumu, hava sıcaklığı ve nem durumu hakkında devamlı bilgi ediniyor.
Türkiye ne durumda?
Her ne kadar bu devrime bazı kişiler olumsuz yaklaşsa da, uygulanmadığı takdirde Türkiye gıdadaki rekabet şansını tamamen yitirecek. Bu nedenle ülkenin güvenliğine en az zarar verecek yöntemlerle uygulanmasında yarar olduğunu düşünüyorum.
Çünkü Türkiye 50’ye yakın üründe dünyanın en büyük 10 üreticisinden biri. Uygun iklime, daha az kirlenmiş topraklara, üretim hafızasına ve genç nüfusa sahip.
Tarım 4.0 tekniği kullanılarak Türkiye’deki tarım arazilerinin parçalı olması sorunu halledilebilir. Bunun yanı sıra küçük aile işletmeleri sistemde kalabilir, yeni tarım teknolojileri, akıllı tarım makinaları ve yeni iş modelleri ile kooperatif çatısı altında bunların dezavantajları avantaja dönüştüülebilir.
Tarım Türkiye için stratejik bir sektör. Gayri Safi Milli Hasılanın yüzde 7.1’i tarım kaynaklı olup her 5 kişiden biri de tarım sektöründe çalışıyor.
Ancak tarımın en büyük sorunlarının başında verimsizlik ve kalitesiz üretim geliyor. Verimli ve kaliteli üretimin yolu ise çiftçiyi ileri teknolojilerle tanıştırmak ve stratejik planlama yapmaktan geçiyor
Avrupa’da tarım teknolojilerin kullanımı sadece çiftçilerin değil, üniversitelerin, araştırma kurumlarının ve kamunun da işi. Bu ortaklık İngiltere’de örneğin hektar başına Türkiye’den 3 kat fazla buğday üretimi sağlıyor.
Tarımın bir diğer büyük sorunu da köylerdeki yaşlı nüfus. Türkiye’de yaş ortalaması 29 olmasına rağmen çiftçi ortalaması 56. Bu da gençlerin tarımdan koptuğunu gösteriyor.
Halbuki teknolojiye hakim olan gençlerin akıllı tarım sistemlerini kolaylıkla uyguladıkları görülüyor. Bu nedenle gençlerin tarıma özendirilmesi; köylerin sosyoekonomik yapılarının güçlendirilmesine, tarım 4.0 ile gençlere teknoloji götürülmesine ve destek verilmesine bağlı.
Bu konu çok önemli….
Prof. Dr. Harun Raşit Uysal
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi
