Liman ve Tersane’nin İzmir’i kirletme ayrıcalığı mı var? Onları taşıyacak babayiğit bulunmadan Körfez’e kurtuluş yok

Onları taşıyacak babayiğit bulunmadan Körfez’e kurtuluş yok

İzmir Körfezi’ndeki kirlilik 50 yıldır kentin birinci gündem maddesi. Körfez’in temizliği için İzmirlilerin ödediği bedel dünyada hiçbir kentte ödenmedi.

Dünyanın en büyük çevre projesi olan Büyük Kanal Projesi özellikle son 30 yılda yapılan atakla tamamlandı.

Yüksel Çakmur, Burhan Özfatura, Ahmet Piriştina, Aziz Kocaoğlu ve Tunç Soyer Körfez’in temizlenmesi için ellerini taşın altına koydu.

Elbette İzmirlilerin parasıyla. Güzelbahçe’den Çiğli’ye kadar olan alanda 80.1 kilometre dev büyük kanal boruları döşendi. Çiğli’de ileri biyolojik arıtma yapıldı. 35 ilçenin 28’inde paket arıtma tesisleri tamamlandı.

Tabii ki bütün bunlar İzmirlilerin parasıyla oldu. İzmirlilerin ödedikleri su paralarıyla 10 milyar lirayı aşan sistemler finanse edildi.

Tüm bu 35 yıllık süreçte Genel idareden Körfez temizliği için 1 lira bile gelmedi.

***

İzmirlilerin tüm fedekarlıklarına rağmen istenen sonuç alınamadı. Körfez kaynaklı kirlilik ve koku giderilemedi.

Yaz başından itibaren ise sorun bir çevre felaketi boyutuna ulaştı. Körfez’in çeşitli noktalarında toplu balık ölümleri yaşandı.       

Nisan ayı başında İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığına seçilen Dr. Cemil Tugay soruna bir doktor titizliğiyle yaklaştı.

Hiçbir gerçeği gizlemeden, azaltmadan açıkça anlattı.

İzmirliler belki de ilk defa kentin en önemli değeri olan Körfez’le ilgili gerçek bilgileri almış oldu.

***

Öncelikle İzmirliler İç Körfez’de bırakın yüzmeyi, balık tutmanın bile ölümcül sonuçları olabileceğini öğrenmiş oldu.

“Körfez’imizde bizi üzen bir durum yaşanıyor” diyen Başkan Tugay, Körfez’in sularının sığ olduğu ve çamurun fazla olduğu alanlarda yüzeyde renk değişimi olduğunu hatırlattı. Ardından toplu balık ölümleri ve yoğun deniz kokusunun oluştuğunu belirten Başkan Tugay, “Arkadaşlarımızla konuyu incelemeye başladık, nedenlerini araştırdık. İZSU ve bu konuda bize görüş bildirecek tüm bilim insanlarının da değerlendirmelerini alarak inceleme devam ediyor. Bu yaşadığımız çevre felaketi ile birlikte bundan sonra tüm gerçekliği ve çıplaklığı ile bu sorunla yüzleşmemiz gerektiğini düşünüyorum. Körfez’imiz maalesef ağır bir kirlilik yükü altında ve bunun yarattığı sonuçları yaşıyoruz” dedi. 

***

Peki bunca çabaya, maddi ve manevi özveriye rağmen neden bu aşamaya gelindi?

Elbette arıtma sistemleriyle ilgili sorunlar var. Bunların giderilmesi için de çalışmalar sürüyor.

Ama Tugay ilk defa hiç gündeme getirilmeyen ama Körfez için hayati olan bir konuyu gündeme getirdi

Körfez’de renk değişikliği ve balık ölümlerine neden olan mikroorganizma türünün geçen yıl ilk defa saptandığını belirten Başkan Tugay, “Bu türler, normalde denizlerimizin türleri değil. Muhtemelen gemilerle taşınma sonrasında iklim değişikliğinden yararlanarak çoğalıyorlar ve Körfez’de baskın tür haline geliyorlar” dedi.

Körfez’i mahveden organizmalar özellikle Alscancak’taki yük limanına gelen gemilerle geliyor.

Ayrıca Alaybey’deki tersanede de askeri gemilerin yanında sivil gemilere de boya başta olmak üzere tamir işlemleri yapılıyor.

Çıkan bütün atıklar da Körfez’e gidiyor.

Başkan Tugay temiz Körfez için Alsancak’taki yük limanı ile Alaybey’deki tersanenin de taşınması gerektiğinin altını çizerek, Körfez’deki sorumluluğun birinci derecede Bakanlıklarda olduğun hatırlattı.

***

Tugay’ın ne kadar haklı olduğu dün bir kez daha ortaya çıktı. Karşıyaka Vapur İskelesi önünde sabah saatlerinde yoğun yakıt kokusu ile birlikte deniz yüzeyinde simsiyah yağ tabakası sardı. Kirliliğe sebep olan durumun, petrol kaynaklı atık olduğu tespit edildi. 

“Sürecin en başından beri anlatmaya çalıştığımız durumun bu kez somut ve üzücü bir örneğine tanık olduk. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından oluşturulan Bilim Kurulu’nun hazırladığı 15 maddelik eylem planını ‘şerh’ koyarak imzalarken de bunu anlatmaya çalıştık. İzmir Körfezi’nin temizlenmesi konusunda tüm sorumluluğu İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin üzerine yıkıp, bakanlık ve merkezi idare kurumlarının görevlerini yok sayan bir anlayışla körfezi temizleyemeyiz. Söz konusu arıtma tesisleri olduğunda en ufak söylentiyi ihbar kabul edip İzmir Büyükşehir Belediyesi kurumlarına ceza yazmaya koşan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkilileri, lütfen bu ihanetin de gereğini yapsın. Liman, tersane, sanayi kuruluşları gibi kirleticilere karşı önlem alınmadığı sürece bizim tek taraflı çabalarımız boşa gitmeye mahkumdur” dedi.

****

Artık herkes gördü ki Alsancak yük limanı ve tersane taşınmadan İzmir’de İç Körfez’in temiz olması mümkün değil.

Ama asıl soru şu.

İzmir yük limanını ve tersaneyi taşınmasını sağlayacak babayiğit bulunabilecek mi?