Mimarlar Odasından Kültürpark uyarısı: Yeşil alan olarak kalabilecek mi?

Mimarlar Odası İzmir Şube Başkanı İlker Kahraman, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile yaklaşık 16 ay içinde 12 toplantı yaptıklarını, bunun sonucunda hazırlanan ve İBB Meclisine sunulan Kültürpark Planına ait açıklamalarda bulundu. Plana göre hangarların yıkılıp yerine en az   12000 m2 olacak binalar yapıldığını, Celal Atik Spor Salonunun yıkılıp yerine en az 6000  m2 lik bir bina yapıldığını belirten Kahraman, “Korunacak ve tescilli binalar eklendiğinde inşaat emsalinin  %5 olması istenirken   %9’a çıktığını belirtti. Kahraman “Kültürpark’ta her ne kadar inşaat alanında azalma olsa da işlevlerin sınırlandırılacak yeşil alanın artmasını, Kütürpark’ın ‘Kent Parkı’ olmasına özen gösterilmesini istiyoruz” dedi. Kahraman “Kültürpark içinde mevcut sert zeminler, otoparklar ve hollerin küçülmesi sebebi ile yeşil alana dönüşecek olan alanlar artacaktır. Plan notlarının ekine yerleştirilen ekolojik raporlar, Kültürpark’ın bundan sonraki gelişimi açısından önemli bir rehber ve bağlayıcı öğe olacaktır. Planda mevcut hollerin kaldırılıp yerlerine yeni yapı yapılmaması isteğimiz dışında pek çok talebimiz  karşılık görmüştür” dedi. İlker Kahraman, Mimarlar Odası Yönetim Kurulu Üyeleri ile hazırladığı ayrıntılı raporun özetini basın mensuplarıyla paylaştı. [caption id="attachment_29840" align="alignnone" width="225"] İlker Kahraman[/caption] Mimarlar Odası İzmir Şubesi’nin Kültürpark ile ilgili raporu şöyle: 1982 yılında fuar açılışı öncesi Behçet Uz ile yapılmış olan Kültürpark ve fuar hakkındaki röportajda Uz “Kültürpark’taki yapılaşmanın büyük bir yanlış olduğunu dile getirmiştir.¹  

1. Büyük Şehir Belediyesinin önerisi, hangarların yerine zeminde 12.000 m2’lik bina ve Celal Atik Spor Salonu yerine zeminde 6.000 m2 olabilecek yapılar yapılmasıdır.

  Türk dil kurumunda park “Bir yerleşme merkezinde halkın gezip hava alması için düzenlenmiş ağaçlı ve çiçekli bahçe” olarak tanımlanmaktadır. Aslanboğa’ya göre “Park kavramı içinde kentsel endüstriyel ekosistemleri yani kuru, kirli, sıcak, hava ve gürültüyü yaratan yapılara, yollara, taşıt ve insan kalabalığına yer yoktur.”   Yürürlükte bulunan Kültürpark planlarında yapılaşma kararı Fuar işlevi için öngörülmüştür. Aslında ideal olarak Fuar işlevi alandan çıkartıldığı için sit alanında yeni yapılaşmaya ihtiyaç kalmamıştır.   O halde hangarlar yıkıldıktan sonra yerlerine yeni büyük yapılar yapılmayıp sadece basit işlevlerin karşılanabileceği çok daha küçük yapıların yapılması düşünülmelidir. Yeniden inşa edilmesi düşünülen Celal Atik Spor Salonu Mimar Rıza Aşkan tarafından yapılmış değerli bir yapıdır. Bu yapının niteliksiz eklerinden arındırılarak korunması ve kamu kullanımının devamlılığının sağlanması ihtiyaç duyulabilecek etkinlikler için yeterli olacaktır.  

2. Bir yapının büyüklüğü ihtiyaç programına göre ortaya çıkar. İhtiyaç programının oluşturulabilmesi için elbette yapının kullanım amacı bilinmelidir. Ne yazık ki Y1 ve Y2 olarak adlandırılan, hangarların ve Celal Atik Spor Tesisinin bulunduğu alanlardaki kullanımın ne olduğu bilinmemektedir. Bu durumda bu alandaki yapılaşma ihtiyacının belirlenmesi mümkün değildir.

 

3. Kültürpark’ın bugünkü haline gelmesinde 1990 yılında açılan Kültürpark yarışması öncülük etmiştir. Yarışma sırasında dahi 0,05 emsal alanına dahil edilerek korunması önerilen binalar bugün geldiğimiz noktada emsal alanının dışında tutulmaktadır. Bir nevi imar barışını andıran bu uygulama ile alandaki toplam emsalin 0,05 olduğunu söylemek imkansızdır. Önerimiz planda tüm binalar dahil edilerek bir emsal çıkartılmalıdır, bu durumda hesaplanan emsal alanının 0,09’a yaklaştığı görülecektir. Bunun anlamı inşaat alanının hedeflenenden iki kat fazla olacağıdır.

   

4. İzmir Büyükşehir Belediyesi daha önceki plan notlarında da yer aldığı gibi; alanda “Kültür-sanat-spor-eğlence-sosyal tesisler, yeşil alan, Enternasyonal Fuar sergileme alanlarının” yer almasına yönelik plan notu hükümlerini, öneri plana da aktarmıştır.

  Bu notun yanında  “Yeşil alan kullanımının yanı sıra kültür, sanat, spor, dinlence, eğlence, sosyal tesis, Enternasyonal Fuar sergileme alanı fonksiyonları yer alacaktır” şeklinde plan notu eklenmiştir.   Üst ölçekli plan kararları doğrultusunda alan “Fuar, Panayır ve Festival Alanı” olarak tanımlanmıştır.   Bu not ve kararlarda “Park” sözü geçmemektedir. Fuar ise Gaziemir’e taşındığından bu alanda üst ölçekli planlarda tariflenecek tanımın “Kent Parkı” harici bir söylem olmamalıdır. Plan notundan ise Enternasyonal Fuar sergileme alanı fonksiyonları yer alacaktır sözü çıkartılıp Kent Parkı işlevine vurgu yapılmalıdır.    

5. İzmir Büyükşehir Belediyesine süreci odalarımız ile beraber yürüttüğü için ve elde edilen kazanımlar için teşekkür ederiz. Yapılan 11 toplantıda konuşamadığımız bu konuların da belediye meclisimizce değerlendirilmesini istediğimizi kamuoyunun bilgisine sunuyoruz.