DAUM’dan Santorini depremleri raporu: Olası 7’lik deprem İzmir Körfezi çevresindeki alüvyonal zeminde 8'e varan değerler alır

EGELİ GAZETE-Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Ege Denizi’nde Santorini Adası çevresinde 28 Ocak’tan bu yana devam eden 1000’in üzerindeki depremlerle ilgili rapor hazırladı. Depremlerin Ege kıyılarına etkisinin değerlendirildiği raporda, “Santorini çevresindeki 7’lik deprem; İzmir Körfezi, Kuşadası Körfezi, Söke Ovası, Gökova Körfezi gibi Alüvyonal zemin
üzerindeki kısıtlı alanlarda, depremin şiddet değeri 8’e varan değerler alabileceği
düşünülmektedir. Bu alanlarda bina envanterinin hızlıca çıkartılması ve gerekli
önlemlerin alınması önerilmektedir” ifadeleri dikkat çekti.

ÜÇ FARKLI OLASILIK
Prof. Dr. Hasan Sözbilir’in başkanlığında hazırlanan raporda şu bilgiler verildi: “Söz konusu bu tektono-volkanik ortam nedeniyle 3 farklı olasılığın gelişmesi muhtemel olarak değerlendirilmiştir: Bunlar; (i) Sistemin 7’yi aşan bir depremle rahatlaması ve  ardından volkanik bir etkinliğin başlaması, (ii) sistemin volkanik bir aktiviteyle                                                                                                                                                                             
başlaması ve ardından 7’yi aşan bir depremin olması, (iii) sistemin herhangi bir volkanik
aktivite göstermeden deprem etkinliğinin azalacak şekilde ileriki bir zamanda yeniden
bir deprem fırtınası olana kadar geçici olarak sönümlenmesi. Büyük ölçekli bir volkanik patlama olması durumunda, bunun Türkiye’nin Ege kıyıları,
Batı Anadolu ve Doğu Akdeniz boyunca, Kıbrıs’ı da kapsayacak şekilde İsrail’e kadar
ulaşacak kül yağışlarına neden olması olasıdır. Bu tür bir patlama aynı zamanda
denizaltı heyelanlarına neden olacağından Ege kıyılarında tsunami tehlikesini de
tetikleyeceği öngörülmektedir. Santorini volkanlarında MÖ 1600 ve MS 1950 yıllarında
meydana gelen volkanik patlamalardan sonra, volkan küllerinin Türkiye'nin güney
sahillerini aşarak İsrail’e kadar ulaştığı ve Batı Anadolu karasında da Göller bölgesindeki
göl tabanlarında çökeldiği, ulusal ve uluslararası yayınlardan anlaşılmaktadır.”

ÇANAKKALE-FETHİYE ARASINDAKİ BÖLGEDE TSUNAMİ RİSKİ
Raporda ayrıca, “Büyüklüğü 7’yi aşan bir deprem olması durumunda ise, Çanakkale-Fethiye arasında
kalan kıyı bölgelerimizde tsunami yaşanması öngörülmektedir. Çünkü, 1956 yılında
Santorini Adası'nın kuzeydoğusundaki Amorgos fayı üzerinde meydana geldiği kabul
edilen Amorgos depremi sonrasındaki tsunami etkisi uluslararası makalelerde
modellenmiş ve tsunami dalgalarının Çanakkale ile Fethiye arasındaki kıyı şeridi
boyunca belirli oranlarda küçük ölçekte etkili olduğu anlaşılmıştır. Benzer bir depremin
oluşması durumunda, tsunami dalgasının batı-güneybatı kıyılarımızın belirli
bölümlerinde maksimum 2 metre yüksekliğe ulaşacağı ve (özellikle dere, ırmak ve
deltaların deniz ile buluştuğu alanlarda) 500 metre kadar içeri gireceği
öngörülmektedir. Fakat ülkemiz kıyılarının, depremi üretmesi muhtemel Santorini
adası kuzeydoğusundaki faydan 150-350 kilometre uzakta olmasından dolayı, Tsunami
dalgası güneybatı kıyılarımıza en erken yaklaşık olarak 30 dakika sonra, kuzeybatı
kıyılarımıza ise, 3 saat sonra varabilecektir. Bu durumda Ege kıyılarımızda ve
adalarımızda yaşayan insanlarımızın zamanında uyarılması son derece önemlidir.
Bugün ülkemizde AFAD başta olmak üzere uluslararası düzeyde de gerçek zamanlı
tsunami erken uyarı sistemleri bulunmaktadır. Vatandaşlarımızın ilgili kurumların
uygulamalarını akıllı telefonlarına kurup, tsunami tehlikesi yaratabilecek büyüklükte bir
deprem olduğunda, saniyeler içinde cep telefonlarına gelecek uyarıları takip etmesi
şiddetle önerilmektedir. Bu konuda AFAD tarafından vatandaşlarımıza SMS olarak
duyuruların yapılacağı bildirilmiştir.   Böyle bir depremin Ege kıyılarımız boyunca şiddet anlamındaki etkisinin de yüksek
olmayacağı değerlendirilmektedir. Santorini merkezli 7.5 büyüklüğündeki bir depremi
tekrar etmesi durumunda, Santorini civarında bu depremin 9 (IX) şiddetinde
yaşanacağı ön görülmektedir. Ülkemiz, deprem odak noktasından 150-350 km uzakta
olduğu için bahse konu olası deprem büyük oranda 5 (V) şiddetinde yaşanacaktır.
Fakat, İzmir Körfezi, Kuşadası Körfezi, Söke Ovası, Gökova Körfezi gibi Alüvyonal zemin
üzerindeki kısıtlı alanlarda, depremin şiddet değeri 8’e (VIII) varan değerler alabileceği
düşünülmektedir. Bu alanlarda bina envanterinin hızlıca çıkartılması ve gerekli
önlemlerin alınması önerilmektedir.”